جابر بدخشان - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی بناب ایران

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مباحث عرفانی اشعار نظامی گنجوی در ایات قرآن و احادیث می باشد. مباحث عرفانی به د بعد نظری و عملی تقسیم می شود. عرفان عملی دستورات و برنامه ها و مباحث و مسائلی است که سیر و سلوک سالک را بیان می کند و او را برای رسیدن به مقام قرب الهی آماده ساخته و حرکت می دهد.مباحثی در عرفان نظری و عملی انتخاب شده و ضمن معرفی مختصر آن مبحث، آیاتی از کلام الله مجید و احادیثی از ائمه معصومین علیه السلام به عنوان سرچشمه و منبع اصلی عرفان ناب و همچنین بیان سخن و یا اشعار فحول عرفان: ابیاتی از حکیم نظامی نیز آورده شده است. نظامی شاعری عارف است و عرفان او بیشتر عملی است هرچند که از نظریات عرفانی نیز آگاه و قادر به بیان طرح آن نیز بوده و به بیان آرای خود نیز مبادرت ورزیده است اما تفاوت اصلی نظامی با شاعران عارف دیگر این است که او برای بیان عشق، از قالب غزل استفاده نکرده و در قالب مثنوی و با بیان داستان های مورد علاقه عموم مردم، سعی در تبیین عشق حقیقی که رکن اصلی نظام خلقت می باشد، داشته است. بررسی شرح احوال و زندگی نظامی این نکته را معلوم می سازد که بسیاری از ابیات پند و اندرزهای او مشحون از مفاهیم و مضامین عرفانی است که خود نیز آنها را در زندگی به کار بسته و منصف به صفات و رویحات عرفانی یعنی پیراسته بودن از رذایل و آراسته بودن به فضایل است.

اشعار عرفانی، عرفان عملی، نظامی گنجوی، ایات، احادث، شعر فارسی