شعبانعلی فضعلی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته تاریخ دانشگاه پیام نور تهران جنوب
هوشنگ خسروبیگی - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور

این پژوهش به بررسی عللی زوال و سقوط علویان طبرستان از نگاه ابن اسفندیار در کتاب تاریخ طبرستان اختصاص دارد. در این پژوهش که به روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است. تلاش شده با تکیه بر کتاب تاریخ طبرستان ، مهم ترین عوامل و دلایل ضعف و سقوط حکومت علوین طبرستان بررسی و تحلیل شود. بنا بر نتایج تحقیق، این دلایل را می توان در دو دسته ی داخلی و خارجی صورت بندی کرد. رقابت داخلی علویان بر سر کسب قدرت، درگیری علویان با حاکمان محلی طبرستان و عوامل اقتصادی مهم ترین عوامل داخلی زوال و سقوط علویان محسوب می شود. مخالفت خلفای عباسی، جنگ با طاهریان صفاریان و سامانیان و گسترش قلمرو از مهم ترین عوامل خارجی ضعف و فروپاشی علویان طبرستان به شمار می رود. از منظر آماری نیز درگیری مداوم با حاکمان محلی و جدال سادات بر سر کسب قدرت بیشترین تکرار را در کتاب تاریخ طبرستان دارا است.

طبرستان، علویان، ابن اسفندیار، شیعه