نرگس جهانی راد - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی از دانشگاه گیلان
رحیم رمضانی نژاد - دانشیار دانشگاه گیلان
محمد ریحانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی از دانشگاه گیلان
زینب جهانی راد - دانشجوی کارشناسی ارشد تربیت بدنی دانشگاه بیرجند

هدف: هدف از پژوهش حاضرشناسایی استرس ورزشکاران تیم ملی ایران در رشته های والیبال، بسکتبال، هندبال، فوتبال و فوتسال با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی بود. روش شناسی: روش شناسی: روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را 85 نفر از ورزشکاران ملی ایران در رشته های منتخب تشکیل می داد. نمونه آماری برابر با جامعه آماری بود و در مجموع تجارب 71 ورزشکار(83درصد) بررسی شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای با مقیاس پنج ارزش لیکرتی بود که روایی صوری و محتوایی آن را 13 نفر از اساتید صاحب نظر دانشگاهی و ورزشکارن حرفه ای و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ تایید شد(پرسشنامه عوامل استرس زای حین رقابت r=0/92، خارج از رقابت r=0/94 ). از روش های آما توصیفی برای گزارش ویژگی های ورزشکاران و میزان اهمیت متغیرها و برای شناسایی عامل ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متعامد استفاده گردید. قبل از انجام تحلیل عاملی، به منظور اطمینان از کافی بودن نمونه ها از معیار کایرز، میچر، الکین (KMO) و برای تعیین همبستگی بین متغیرها از آزمون بارتلت استفاده شد. یافته ها: در تحلیل عاملی دادها، KMO در پرسشنامه حین رقابت برابر0/70 و خارج از رقابت برابر 0/81 بدست آمد و آزمون بارتلت برای داده ها در عوامل حین رقابت 139/6 و خارج از رقابت برابر با 124/6 در سطح معنی داری 0/001 بود. استخراج عامل های اکتشافی، شش عامل حین رقابت را با محاسبه 58/2 درصد واریانس و شش عامل خارج از رقابت را با محاسبه 63/66 درصد واریانس آشکار ساخت. نتایج نشان داد به ترتیب عوامل آسیب دیدگی جسمانی، وضعیت جسمانی، مسائل شخصی و میان فردی، تعارض با مربی، ابهام و عدم اطمینان، پیروزی و برنده شدن، جو تیم، انتظار پیشرفت، زمان، یکنواختی و روحیه نداشتن، فشار تمرین و رسانه و استرس داخل زمین بیشترین نقش را در ایجاد استرس ورزشکاران دارند. بحث و نتیجه گیری: به طور خلاصه، یافته ها نشان داد ورزشکاران تیم های ملی ایران در رشته های گروهی منتخب انواع مختلفی از عوامل استرس زا را تجربه می کنند که فشار زیادی بر آن ها وارد می کند.

عامل آسیب دیدگی جسمانی، عامل وضعیت جسمانی، عامل مسائل شخصی و میان فردی