حسین کوهستانی - استادیار دانشگاه بیرجند
هومن ملکی - کارشناس معماری
محمدحسین موفق - کارشناس معماری
محسن ناصرقرایی - کارشناس معماری

یکی از یادگارهای ارزشمند فرهنگی-تمدنی ایران در حوزه معماری، کاروانسراهاست که از روزگاران کهن به دلایل ارتباطی، اقتصادی، نظامی، جغرافیایی و مذهبی بنیاد گردیده و در ادوار مختلف به تدریج توسعه و گسترش یافته است. با توجه به اهمیت مقوله امنیت در توسعه و رونق تجارت در دوران گذشته، این مقاله به بررسی ساختارهای امنیت در کاروانسراهای دوره صفویه می پردازد. عصر صفوی، عصر کمال و شکوفایی نبوغ معماری و شهرسازی در ایران است. یکی از جلوه های معماری این دوره، کاروانسراها می باشند که ساخت آن با توجه به اینکه ایران عصر صفویمسیر ارتباطی مهمی در ترددهای بین المللی بود و مسافران زیادی از نقاط مختلف به ایران می آمدند، ضروری به شمار می آمد. بررسی و یافتن مصادیقی که در تامین امنیت کاروانسراها نقش به سزایی داشته اند از اهداف اصلی این مقاله می باشد. به علاوه بررسی دیدگاه ویژه دولت صفویه به مقوله امنیت تجارت با توجه به سرمایه گذاری در زیرساخت های اقتصادی ازجمله کاروانسراها از دیگر دستاوردهای این پژوهش می باشد. این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.

کاروانسرا, امنیت, تجارت, صفویه