فاطمه سادات طاهری - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
الهام گلی فینی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

مقاله حاضر برجسته­سازی­های زبانی در اشعار آیینی سید حمیدرضا برقعی (۱۳۶۲) را برمبنای الگوی زبان­شناختی جفری لیچ (۱۹۳۶- ۲۰۱۴) بررسی می­کند. اشعار آیینی برقعی به­سبب برخورداری از عوامل برجسته­سازی­های زبانی - شامل هنجارگریزی و توازن- در بین آیینی­سرایان معاصر امتیازات خاصی دارد؛ ازاین­رو نگارندگان به شیوه تحلیلی توصیفی مبتنی بر متن اشعار برقعی با پاسخ به این پرسش­ها که کدام مولفه­های برجسته­سازی­ در شعر برقعی دیده ­می­شود، وی در به­کارگیری کدام عناصر مهارت بیشتری از خود نشان­داده و برجستگی­های زبانی او در راه انتقال عاطفه و اندیشه­های شاعر چقدر موثرند؟ کوشیده­اند برجسته سازی­های زبانی شاعر را طبق الگوی زبان­شناختی «جفری لیچ» تبیین کنند. بررسی­های انجام شده نشان می­دهد برقعی از مولفه­های هنجارگریزی و قاعده­افزایی (توازن) در شعر خود استفاده­ کرده ­است و هنجارگریزی­ها و توازن­های معنایی در شعر وی بر دیگر مقوله­های هنجارگریزی و قاعده­افزایی افزونی دارند. برقعی از بین هنجارگریزی­های معنایی به­ترتیب انسان­پنداری و جسم­پنداری ازطریق شگردهای استعاره، کنایه و تشبیه را بیش از دیگر عناصر به­کار برده است و از بین شگردهای قاعده­افزایی، عناصر حاصل از مشابهت نسبت به عناصر حاصل از تضاد بسامد بیشتری دارند؛ پس می­توان گفت عوامل برجسته­سازی­های زبانی در کنار زبان فصیح و روان شاعر، نشان­دهنده برخورداری شاعر از توانایی به­کارگیری قابلیت­های متنوع زبانی و اعتلای جایگاه شعر اوست.

الگوی زبان شناحتی لیچ, برجسته سازی, هنجارگریزی, قاعده افزایی (توازن), اشعار آیینی سید حمیدرضا برقعی