سیده زهرا حسینی نیا - دکتری زبان و ادبیات فارسی، دبیر آموزش و پرورش منطقه ۹ شهر تهران. seidezahrahosseini@gmail.com

در گفتار متن­های آوینی گفتمان عرفانی، ادبیات کلاسیک و ادبیات پایداری دیده می­شود؛ بنابراین برای فهم بهتر آثار وی که نمونه­ای برجسته از ادبیات پایداری معاصر است باید ارتباط بینامتنی عرفان و ادبیات کلاسیک موردتوجه قرار گیرد. بر همین اساس در این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی با رویکرد مقایسه ای به بررسی تاثیرپذیری گفتارمتن­های آوینی از متون کهن ادب فارسی به ویژه عرفان پرداخته شده­ است. بدین منظور بن­مایه های عرفانی مانند عشق، ایثار و لقاءالله را به عنوان مهم ترین شاخص­های عرفانی مشترک گفتارمتن­های مرتضی آوینی و عرفان در نظر می­گیرد. میزان و نحوه تاثیرپذیری آوینی از این بن­مایه­ها در متون کلاسیک عرفانی فارسی مانند مثنوی، کلیات شمس و دیوان حافظ بررسی می­گردد. نتایج این پژوهش موید این است که آوینی با استناد به مشاهدات خود از جنگ، به مضامین عرفانی کلاسیک، صورت بندی معاصر ویژه­ای بخشیده و به این مفاهیم جنبه­ای پویا و زنده داده ­است. همچنین میزان تاثیرپذیری گفتارمتن­های روایت فتح (گنجینه آسمانی) از ادبیات کلاسیک عرفانی به خصوص متون ذکرشده به اندازه ای زیاد است که گاهی به نظر می­رسد این متن­ها به نوعی بازنویسی متون کلاسیک عرفانی به زبان امروزی است. ذوق هنری آوینی در کنار مطالعات گسترده وی در متون ادبیات فارسی چنین اثری را خلق کرده است.

آوینی, ایثار, عشق, عرفان, لقاءالله