فردین مصطفایی جورنی - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
هادی حکیمی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
حاتم پرنیان - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز mostafay۷۱.f@gmail.com

امروزه رویارویی شهروندان با انواع نابرابری ها ی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی، اهمیت مفهوم عدالت اجتماعی را بیش از پیش نموده است. ازاین رو، توجه به برقراری عدالت در دستیابی به خدمات عمومی در شهرها بسیار ضروری است. بر همین اساس، در تحقیق حاضر به مطالعه الگوی توزیع فضایی کاربری های خدمات عمومی در شهر ارومیه پرداخته شده است و در این راستا مناطق چهار و پنج این شهر مورد مقایسه قرار گرفته است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش توصیفی-تحلیلی بوده و از تکنیک چندمعیاره ویکور و آزمون میانگین نزدیک ترین همسایگی در GIS برای تجزیه و تحلیل داده ها بهره گرفته شده است. . نتایج تکنیک ویکور چنین مشخص نموده است که از نظر توزیع فضایی کاربری های خدمات عمومی، منطقه چهار شهری در وضعیت نسبتا مطلوب تری در قیاس با منطقه پنج واقع شده است. علاوه بر این، بر اساس نتایج آزمون میانگین نزدیک ترین همسایگی، کاربری های خدمات عمومی شهری در سطح منطقه چهار در اغلب موارد دارای الگوی توزیع پراکنده می باشند و با این وجود، مراکز بهداشتی و درمانی و مراکز تفریحی و گردشگری دارای الگوی توزیع بسیار خوشه ای بوده اند که حاکی از تمرکز فضایی شدید برخی خدمات در منطقه است. از سویی دیگر، بررسی الگوی توزیع فضایی خدمات عمومی در سطح منطقه پنج ارومیه حاکی از این است که پارک ها و فضاهای سبز، مراکز بهداشتی و درمانی و مراکز تفریحی و گردشگری الگوی توزیع خوشه ای را ارائه داده اند و این در حالی است که سایر خدمات دارای الگوی پراکنده می باشند. بر اساس نتایج، در مکان یابی و توزیع فضایی اغلب خدمات عمومی در شهر ارومیه توجهی به مقوله عدالت اجتماعی لحاظ نشده است و لذا پرداختن به آن دارای اهمیت تلقی شده و لازم است که در طرح ها و برنامه های توسعه آتی شهر مد نظر قرار گیرد.

کاربری اراضی، عدالت اجتماعی، خدمات عمومی، برنامه ریزی شهری، ارومیه.