ندا خواجویی - گروه علوم و مهندسی محیط زیست، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سروش مدبری - دانشکده زمین شناسی، دانشکدگان علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
بهنوش خوش منش زاده - گروه علوم و مهندسی محیط زیست، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
فاطمه رضویان - گروه علوم و مهندسی محیط زیست، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی، انسان را در معرض آلاینده های شهری بیشتری قرار می دهد، به ویژه در شرایطی که مجبور به گذراندن مدتی طولانی در فضاهای بسته و با تهویه اندک هستند. این مطالعه، نخستین پژوهش در باره آلاینده های غیرآلی درون ساختمانی شهر تهران است که با استفاده از شاخص های زمین شیمیایی، شدت آلودگی عناصر بالقوه سمی را در غبارهای درون ساختمانی تخمین می زند.  از نواحی شلوغ و مرکزی شهر تهران، ۳۱ نمونه غبار به روش نافعال از درون ساختمان های مسکونی و اداری برداشت و پس از آماده سازی، تجزیه شیمیایی با استفاده از طیف سنجی جرمی پلاسمای جفت شده القایی در آزمایشگاه دانشگاه روویرا شهر تاراگونا اسپانیا انجام شد. شاخص های زمین شیمیایی منفرد شامل ضریب آلودگی، شاخص زمین انباشت و ضریب غنی شدگی، و شاخص های تجمعی شاخص بار آلودگی و شاخص پتانسیل ریسک بوم شناختی (اکولوژیک) برای تعیین شدت آلودگی در نمونه های غبار محاسبه شدند. نتایج آنالیز عنصری نشان داد که عناصر آرسنیک، کادمیم، مس، جیوه، سرب و روی در غبار درون ساختمانی شهر تهران غلظت های بالاتری نسبت به برخی شهرهای جهان نشان می دهند. در مقابل، عناصر کبالت، کروم، نیکل و وانادیم، مقادیر اندکی را نشان می دهند. این یافته توسط شاخص های تجمعی و شاخص منفرد ضریب آلودگی  تایید شد،  در حالی که شاخص های دیگر سطح پایین تا متوسط آلودگی را نشان می دهند. بر اساس نتایج غلظت عناصر در نمونه ها می توان به این نتیجه رسید که شاخص های با سطح متوسط تا پایین آلودگی در تحلیل حاضر قابل اطمینان نبوده و توصیه نمی شوند.

شاخص های زمین شیمیایی, غبار درون ساختمانی, عناصر بالقوه سمی, ریسک سلامتی, شاخص های تجمعی, زمین شیمی شهری