سعید راسخی - استاد گروه اقتصاد انرژی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
سارا قنبرتبار - کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

به کارگیری منابع طبیعی به ویژه انرژی برای رفاه اقتصادی ضروری است، با این حال، مصرف فزاینده این منابع موجب نگرانی­های توسعه پایدار شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی پویایی جداسازی رشد اقتصادی، مصرف انرژی و دی اکسیدکربن در ایران طی دوره زمانی ۲۰۲۰-۲۰۰۰ با استفاده از روش تاپیو[۱] (۲۰۰۵) و رویکرد تحلیل عاملی با تمرکز بر سه سطح از مصرف انرژی (اولیه، نهایی و مفید) است. براساس نتایج تحقیق حاضر، نخست، رشد اقتصادی ایران طی دوره زمانی مورد بررسی اغلب با جداسازی­های منفی (در هر سه سطح انرژی) همراه شده است. این جداسازی منفی در انرژی مفید و انرژی نهایی نسبت به انرژی اولیه قوی­تر ظاهر شده است. با تجزیه مصرف انرژی، جداسازی منفی در مولفه ­های مختلف انرژی نیز تایید شده است. دوم، جداسازی ضعیف بین مصرف انرژی و آلودگی (انتشار CO۲) که طی دوره مورد بررسی و در سطوح مختلف انرژی تایید شده است، شدت جداسازی منفی انرژی از آلودگی در سطوح پایین­تر انرژی قوی­تر بوده است. سوم، جداسازی رشد اقتصادی و آلودگی شباهت زیادی به جداسازی رشد اقتصادی و مصرف انرژی دارد. به نظر می­رسد عدم کارایی در مصرف انرژی، عدم دسترسی به تکنولوژی­های نوین و نبود ساختارهای مناسب که می­تواند ناشی از نداشتن راهبرد مشخص در توسعه پایدار باشد، موجب جداسازی منفی انرژی، آلودگی و رشد اقتصادی شده است. توصیه اصلی این پژوهش، اولویت­گذاری روی کارایی انرژی در سطوح مختلف انرژی همراه با سرمایه­ گذاری در زیرساخت و فناوری انرژی است. [۱]. Tapio, P.

جداسازی, تحلیل عاملی, سطوح انرژی, تاپیو, ایران