محمدعلی امیرپورسعید - کارشناسیارشد جامعهشناسی، گروه علوماجتماعی، دانشگاه مازندران
محمود شارع پور - استاد جامعهشناسی، گروه علوماجتماعی، دانشگاه مازندران

پویایی و حیات اجتماعی محله های شهری در گرو معاشرت، ایجاد فضای صمیمیت ، روابط چهره به چهره، اعتماد، همبستگی ، حمایت های اجتماعی و مواردی از این دست می باشد. زمانی که این موارد در بین شهروندان تحقق یابد، با گسترش و تقویت آن منجر به افزایش سرمایه اجتماعی در محیط پیرامون خود می شوند. افزایش سرمایه اجتماعی در دراز مدت اثرات مهمی بر ذهنیت ساکنین محله ، اعتماد متقابل ، همبستگی ، مشارکت در امور محله و... می گذارد و زمانی که این مهم محقق شود، به تبع آن کیفیت زندگی در آن محله رو به رشد خواهد بود و هم در بعد ذهنی و هم عینی باعث تقویت کیفیت زندگی در بین اهالی آن محله خواهیم بود.در همین راستا در پژوهش حاضر تلاش شد تا با رویکردی جامعه شناختی و با روش پیمایش ، به سنجش میزان سرمایه اجتماعی و سطح کیفیت زندگی در بین ساکنین محله های شهر رفسنجان پرداخته شود و در نهایت بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر روی کیفیت زندگی آنان را مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم . در این پژوهش تمامی ساکنین ۱۸ سال به بالا جزو جمعیت آماری قرار گرفتند و از بین آنها طبق فرمول کوکران تعداد ۳۸۳ نفر با روش نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار جمع آوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بوده و توصیف و تحیل دادهها توسط نرم افزار Spss انجام شده است . نتایج یافته های پژوهش نشان می دهد تفاوت معناداری بین زنان و مردان از لحاظ میزان سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی وجود ندارد.،اما تفاوت معناداری بین گروههای درآمدی و میزان سرمایه اجتماعی و کیفیت -زندگی آنها وجود دارد. همچنین بین مدت زمانهای مختلف سکونت افراد و میزان سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی آنها نیز تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج بررسی رگرسیون چندگانه نشان می دهد که ۵۰۸/۰ بین متغیرهای تحقیق همبستگی وجود دارد. همچنین حدود ۲۵ درصد از تغییرات متغیر وابسته توسط متغیر سرمایه اجتماعی پیش بینی میشود و اعتماد در بین مولفه های سرمایه اجتماعی ، بیشترین تاثیر را بر روی کیفیت زندگی ساکنین محلات شهر دارد.

سرمایه اجتماعی ، کیفیت زندگی ، رفسنجان، محلات شهری ، جامعه شناسی شهر