رضا بیگدلو - استادیار پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا

امنیت را اطمینان خاطر افراد و گروه های مختلف اجتماعی نسبت به حفظ موجودیت و هویت خود در برابر تحولات عادی و عمدی دانسته اند. نظم و امنیت از مهم ترین و بنیادی ترین نیازهای هر جامعه برای بازتولید شرایط تداوم حیات آن جامعه است. یکی از ابعاد مهم امنیت هر جامعه ای امنیت اقتصادی است که بستر و زیربنای اساسی جوامع برای دستیابی به توسعه و رفاه اجتماعی محسوب می شود. در تاریخ اجتماعی ایران، روستا واحد استقرارگاهی است که گروهی از مردم در آن یکجانشین شده و عمدتا به کشاورزی و دامداری مشغول اند. اقتصاد جامعه ایرانی در دوره میانه به ویژه از منظر تامین درآمد مالیاتی، تولید مواد غذایی و تامین مواد خام مورد نیاز صنایع شهری وابسته به تولیدات کشاورزی و روستائیان بود. با وجود نقش بسیار مهم و تعیین کننده جامعه روستایی، از منظر عوامل و زمینه های تاثیرگذار امنیتی، به مراتب بیشتر از جوامع شهری و کوچروی آسیب پذیر می نمود. این تحقیق بر آن است که با استفاده از روش تحلیل تاریخی و استناد به منابع و شواهد، این سوال را مورد مطالعه و واکاوی قرار دهد که مولفه های تاثیرگذار بر امنیت اقتصادی جوامع روستایی چه بودند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که ساخت دولت و قدرت، گسترش شیوه زندگی و معیشت کوچروی، نظام حقوقی و مالیاتی حاکم و تحولات سیاسی- نظامی از مهم ترین عواملی بودند که زندگی روستایی را دچار ناامنی فزاینده کرده و بازتولید شرایط تداوم این شیوه تولید و زندگی را با تهدیدات بنیادی مواجه می ساخت.

امنیت, روستا, ایران, کشاورزی, دولت سلجوقی