مهدی اسدی - استادیار گروه تاریخ ، دانشکده علوم انسانی،دانشگاه شهید باهنر کرمان ، ایران
فاطمه الهی ماهانی - کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی. دانشگاه باهنر کرمان.

محمدحسین خان آیرم از جمله روسای متنفذ و تاثیرگذار در تحولات تاریخی عصر پهلوی اول است. با از میان رفتن تیمورتاش، روسای نظمیه بخصوص آیرم قدرت بسیاری یافتند. دوران ریاست او بر نظمیه با شروع شدت یابی سلطنت مطلقه پهلوی اول آغاز گردید. در این میان تلاش-ها و فعالیت های آیرم در از میان بردن مشاوران و نزدیکان پهلوی اول نقش مهمی در تحولات سیاسی این دوران داشت. با توجه به نفوذ و مناصب مختلف آیرم علاوه بر ریاست نظمیه، می توان اورا قدرتمندترین و نزدیک ترین فرد به پهلوی اول و به نوعی شخص دوم مملکت دانست.پژوهش حاضر سعی دارد تا با رویکرد توصیفی، تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای و بهره گیری از الگوی اناگرام، از منظر علم روانشناسی، اقدامات سیاسی محمدحسین آیرم را در زمان ریاست بر نظمیه، مورد بررسی و تبیین قراردهد. مقاله درصدد پاسخ گویی به این پرسش اساسی است که ویژگی های شخصیتی و روان شناسی آیرم چه تاثیری بر اقدام های او در زمان ریاست بر نظمیه داشت؟با توجه به قرارگرفتن شخصیت روانی آیرم در تیپ سوم الگوی اناگرام که افراد این تیپ، در حالت عادی شهرت طلب و هدف گرا هستند، یافته های پژوهش نشان می دهد آیرم برای رسیدن به اهداف خود رویه ناسالم و بیمارگونه را اتخاذ نمود. گرایش به بیرحمی، خشونت، رویه غیر اخلاقی و حتی قتل از جمله مهمترین پیامدهای رفتارهای شخصیتی او در زمان ریاست بر نظمیه بود.

محمدحسین آیرم, الگوی اناگرام, پهلوی اول, نظمیه