فاطمه ربیعی - Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
پروین احتشام زاده - Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
رضوان همائی - Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
حمدالله جایروند - Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran

زمینه و هدف: اختلال طیف اوتیسم اختلالی عصبی تحولی است که با مشکلاتی در برقراری ارتباط، تعاملات اجتماعی، علائق محدود، و رفتارهای تکراری همراه است. این پژوهش با هدف اثربخشی بازی‎درمانی مبتنی بر یکپارچگی حسی بر مهارت های ارتباطی، تعامل اجتماعی، رفتارهای کلیشه ای، و تحول حرکتی در کودکان پسر با اختلال طیف اوتیسم انجام شد. روش: پژوهش حاضر شبه ­تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری ۱/۵ ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان پسر مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ۵ تا ۱۲سال استان گیلان در سال۱۴۰۰-۱۳۹۹ بود. بر اساس ملاک ‎ های ورود و روش نمونه گیری هدفمند، ۳۰ کودک از انجمن اوتیسم گیلان به عنوان نمونه انتخاب شدند و به شیوه تصادفی در گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. بازی درمانی مبتنی بر یکپارچگی حسی در افراد گروه آزمایش به مدت ۱۵ جلسه۳۰-۴۵ دقیقه ای به صورت انفرادی اجرا شد. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس رتبه بندی اوتیسم گیلیام-ویرایش دوم (گیلیام، ۲۰۰۶) و آزمون تحول حرکتی لینکلن-اوزرتسکی (اسلون، ۱۹۵۵) بود. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار SPSS-۲۷ تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین میانگین نمرات مهارت های ارتباطی (۹۰۰/۱۴F= ، ۰/۰۰۱P=)، تعامل اجتماعی (۰۹۹/۹۶F= ، ۰/۰۰۱P=)، رفتارهای کلیشه ای (۳۴۸/۱۵۱F= ، ۰/۰۰۱P=)، و تحول حرکتی (۰۲۶/۷۹۷F= ، ۰/۰۰۱P=) در مرحله پس آزمون گروه آزمایش و گواه تفاوت معنادار وجود دارد و این نتایج در مرحله پیگیری نیز تداوم داشت (۰/۰۵>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، بازی درمانی مبتنی بر یکپارچگی حسی با فراهم کردن بازی های هدفمند که نیازهای حسی خاص هر کودک را مورد هدف قرار می دهد، می تواند پاسخ سازش یافته به محرک های دریافتی را افزایش دهد و در نتیجه به بهبود کارکردهای کودکان با اختلال طیف اوتیسم منجر شود.

Autism spectrum disorder, play therapy based on sensory integration, communication skills, stereotyped behavior, motor development, اختلال طیف اوتیسم, بازی درمانی مبتنی بر یکپارچگی حسی, مهارت های ارتباطی, رفتارهای کلیشه ای, تحول حرکتی