کیانا ثابت دیزکوهی - کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
عباس ابوالقاسمی - استاد، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
سیدموسی کافی ماسوله - استاد، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

خودآسیب زنی از جمله رفتارهای پرخطر و آسیب زاست که در چند سال اخیر موضوع بسیاری از پژوهش ها بوده است. با توجه به اهمیت این موضوع و زوایای پنهان آن مطالعه کنونی با هدف مرور میزان شیوع، دلایل و انگیزه های خودآسیب زنی بدون قصد خودکشی در دانشجویان انجام شد. با جست و جوی کلید واژه های خودآسیب زنی، خودجرحی غیرخودکشی و دانشجویان در پایگاه های معتبر داخلی و خارجی در بازه زمانی ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳، ابتدا ۱۹۸ پژوهش انتخاب شدند. با توجه به ملاک های ورود و خروج در نهایت ۴۰ پژوهش مورد بررسی و تحلیل نهایی قرار گرفتند. بررسی ها نشان داد شیوع خودآسیب زنی بین ۲ تا ۸/۵۸ درصد است. تفاوت های جنسیتی در برخی از پژوهش ها وجود داشت و اما اکثریت پژوهش ها نشان دهنده عدم تفاوت جنسیتی بودند. دلایل، انگیزه ها و همچنین عوامل خطر خودآسیب زنی به دو دسته درون فردی و برون فردی تقسیم شدند. دلایل درون فردی رایج ترین دلایل بودند و دلایل برون فردی کمتر گزارش شدند. شایع ترین دلایل درون فردی مشکلات هیجانی، مشکلات شناختی و مشکلات سلامت روان بودند و از دلایل برون فردی نیز عواملی مانند مشکل در ارتباط با خانواده و دوستان، عدم دریافت حمایت از آن ها عمده ترین دلایل بودند. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که خودآسیب زنی رفتاری قابل توجه در اکثر نمونه های دانشگاهی مورد بررسی است و با وجود پیچیدگی و گستردگی دلایل و عوامل خطر آن، این رفتارها با آموزش برخی از مهارت های برون فردی و خصوصا درون فردی رایج مانند تنظیم هیجان و مهارت های ارتباطی قابل پیشگیری است.

خودآسیب زنی غیرخودکشی، دانشجویان، مرور نظام مند.