الهه زارع زاده مهریزی - Master of Educational Sciences, Department of Elementary Education, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
مرتضی طاهری - Associate Professor, Educational Administration, Department of Educational Management and Planning, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba’i university, Tehran, Iran

پژوهش حاضر با هدف شناسایی باورهای انضباطی معلمان و واکنش دانش آموزان به راهبردهای انضباطی معلمان انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل معلمان و دانش آموزان دختر و پسر پایه ششم ابتدایی مدارس دولتی منطقه پنج شهر تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ بود. نمونه این پژوهش ۳۳۵ نفر از دانش آموزان و ۱۰ نفر از معلمین پایه ششم مدارس ابتدایی بودند که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به تعداد بین آن ها پرسشنامه توزیع شد. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه استفاده شد. برای سنجش باورهای انضباطی معلمان از پرسشنامه ۲۵ سوالی مارتین (۲۰۰۰) استفاده شد. از پرسشنامه ۲۴ سوالی لوئیس (۲۰۰۱) برای سنجش راهبردهای انضباطی معلمان و برای سنجش واکنش دانش آموزان نسبت به راهبردهای انضباطی معلمان از پرسشنامه ۱۰ سوالی لوئیس (۲۰۰۶) استفاده شد. طبق یافته های پژوهش، اعلام قوانین کلاس و آگاه کردن دانش آموزان از قوانین، باور غالب معلمان در کلاس درس بوده و رویکرد معلمان در سبک های انضباطی به سمت رویکرد مداخله ای گرایش داشته است. از نظر دانش آموزان، معلمان بیشتر از راهبردهای گفتگو و تذکر استفاده می کنند و استفاده از راهبرد پرخاشگری در اولویت آخر معلمان قرار دارد. بیشترین واکنشی که دانش آموزان در برابر راهبردهای انضباطی معلمانشان از خود نشان دادند، حواس پرتی از تکلیف بود که این واکنش رابطه مثبت با مولفه های تنبیه و پرخاشگری و رابطه منفی با مولفه های درگیرکردن در تصمیم گیری، پاداش، گفتگو و تذکر داشت اما تفاوت معناداری بین واکنش دانش آموزان دختر و پسر به راهبردهای انضباطی معلمان وجود نداشت. همچنین به بررسی مقوله تفاوت راهبردهای انضباطی معلمان از نظر دانش آموزان دختر و پسر پرداخته شد که تفاوت معناداری بین مولفه تذکر و تنبیه در بین دختران و پسران وجود داشت. از نظر دانش آموزان پسر، معلمان بیشتر از راهبرد تنبیه استفاده می کنند و دانش آموزان دختر اعتقاد داشتند که معلمانشان از راهبرد تذکر بیشتر استفاده می کنند. در رابطه با به کارگیری سایر راهبردهای انضباطی، تفاوت معناداری بین دانش آموزان دختر و پسر وجود نداشت.

Discipline, Teachers' beliefs about discipline, Discipline strategies, Students ' reactions to discipline strategies., انضباط, باورهای انضباطی معلمان, راهبردهای انضباطی, واکنش دانش آموزان به راهبردهای انضباطی