زهرا بهرامی - Department of Psychology, Faculty of Humanities, Arak University, Arak, Iran
تورج سپهوند - Department of Psychology, Faculty of Humanities, Arak University, Arak, Iran

سابقه و هدف: اختلال اضطراب اجتماعی در کودکان و نوجوانان، با برخی مشکلات روان شناختی همراه است که به درمان موثر نیاز دارند. هدف این مطالعه بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری هیجان مدار برتنظیم هیجان وعادات خواب کودکان دارای اضطراب اجتماعی بود. مواد و روش ها: این پژوهش مطالعه ای نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی پژوهش شامل دانش آموزان پایه های چهارم تا ششم ابتدایی شهر قم در سال تحصیلی ۱۳۹۹ بود. تعداد ۴۶ نفر از آن ها که نمراتشان درمقیاس اضطراب اجتماعی لایبویتز بالاتر از ۲۹/۵ بود، انتخاب وبه صورت تصادفی، به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. شرکت کنندگان در پیش آزمون چک لیست تنظیم هیجان و پرسشنامه ی عادات خواب کودکان را پاسخ دادند. سپس، گروه آزمایش به مدت ۱۶ جلسه در درمان شرکت کرد و گروه کنترل در لیست انتظار باقی ماند. در نهایت، شرکت کنندگان پس آزمون را نیز پاسخ دادند و داده های حاصل با استفاده از تحلیل کوواریانس و نرم افزار SPSS بررسی شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که پس از کنترل اثرهای پیش آزمون، تفاوت معناداری در ترکیب خطی متغیرهای تنظیم هیجان و عادات خواب دو گروه وجود داشت (۰/۰۶۳=المبدای ویلکز، P=۰/۰۰۱، F۱۰,۲۳=۳۴/۱۸۲). آزمون های تحلیل کوواریانس تک متغیره نیز افزایش معنادار تنظیم هیجان وکاهش معنادار بی ثباتی/منفی گرایی واختلالات خواب (به جز تاخیر در شروع خواب) را در گروه آزمایش پس از جلسات درمانی نشان داد. نتیجه گیری: درمان شناختی رفتاری هیجان مدار می تواند درمانی مهم و اثربخش برای تنظیم هیجان واختلالات خواب کودکان مضطرب اجتماعی باشد که به متخصصان سالمت روان مراجعه می کنند.

Emotion regulation, Sleep habits, Generalized anxiety, Emotion-focused cognitive-behavioral therapy, Primary school children, تنظیم هیجان؛ عادات خواب؛ اضطراب اجتماعی؛ درمان شناختی رفتاری هیجان مدار؛ کودکان دبستانی