محمود حیدری - دانشگاه امام حسین

یکی از کاربردهای اصلی پلیمر نیتروسلولز در صنعت تولید پیشرانه هاست. فرایند تولید پیشرانه شامل اختلاط نیتروسلولز با حلال ها و سایر افزودنی ها و تبدیل آن از حالت رشته ای به حالت غیررشته ای در طی ژلاتینه شدن و تشکیل ژل فیزیکی است. این ژل متعاقبا با استفاده از اکستروژن پیستونی یا اکستروژن پیچی تحت فرایندهای شکل دهی قرار می گیرد. یکی از مشکلات اصلی در فرایند تولید پیشرانه بر پایه نیتروسلولز، عدم یکنواختی و کنترل کیفیت محصول است. با وجود قابلیت بالای دانش رئولوژی به عنوان ابزار سنجش کنترل کیفیت مواد اولیه و فرایند تولید پیشرانه برپایه نیتروسلولز، این دانش کمتر مورد توجه محققان و تولیدکنندگان این حوزه قرار گرفته است. در این مقاله، مروری بر استفاده از دانش رئولوژی در بخش های مختلف تولید پیشرانه های برپایه نیتروسلولز از کنترل کیفیت مواد اولیه ورودی تا اختلاط و اکستروژن نهایی انجام شد. در ابتدا به رفتار رئولوژیکی آمیزه های نیتروسلولزی پرداخته شد. در ادامه تاثیر ریزساختار پلیمر نیتروسلولز بر رفتار رئولوژیکی محلول آن مورد بحث قرار گرفت. پدیده های تاثیرگذار بر اندازه گیری رفتار رئولوژی آمیزه همچون سرخوردگی در دیواره از دیگر موارد مورد بررسی بود. در نهایت مروری بر روش های کنترل کیفیت محصول پیشرانه برپایه نیتروسلولز با استفاده از توابع موادی مناسب و اصلاح فرایند تولید با استفاده از آن پرداخته شد.

نیتروسلولز، رئولوژی، توابع موادی، پیشرانه، سرخوردگی در دیواره