محمدمهدی آذری - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.

امروزه گردشگری به عنوان یکی از مهمترین صنایع توسعه پایدار، فرصت های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی برای شهرهای بوجود می آورد. در بسیارى از کلانشهرهاى دنیا رقابت ویژهای در جهت ارتقاى کیفیت کالبدى و معنایى منظر شهرى وجود دارد تابتوانند جایگاه خودرا درسطح جهانى برای جذب گردشگر و توریسم ارتقا دهند. بر اساس چنین ویژگی، گسترش فضاهای باز جمعی و ایجاد مراکز فراغتی و تفریحی یکی از اهداف مهم برنامه ریزان مدیریت کلانشهرهای جامعه در حوزه گردشگری شهری است. وجود جاذبه های متنوع منابع طبیعی در شهرها از جمله رودخانه های شهری جزء پارامترهای مهم شکل گیری گردشگریشهری می باشد. با نگاهی به موقعیّت و ساختار اغلب شهرها نشان می دهد که شکل گیری آنها در کنار رودخانه ها و مجاورت درّه ها صورت می می گرفته است با چنین تصوّری بیش از 022 شهر ایران در کنار کوهپایه ها و در مسیر رودخانه ها شکل گرفته است با توجه بهحضور گسترده مردم برای گذران اوقات فراقت در این گونه مناطق اهمیّت این موضوع بیش از پیش مشخص می شود لازم به ذکراست اهمیّت آنها صرفاً در ارزش طبیعی و محیطی نیست بلکه با گذشت زمان آنها به سرمایه ای تاریخی، فرهنگی و زیست محیطی برای شهر و جزئی از بافت تاریخی شهر تبدیل شده است.توسعه فضاهای شهری در عصر حاضر بدون شناخت کافی از ویژگی رودخانه های شهری و بهرهگیری از پتانسیلهای آنها، مشکلات عدیدهای را برای شهرها به همراه داشته است. متاسفانه در اغلب شهرهای ایران بطور شایسته به این عامل توجه کافینشده و عرصه رودخانهها با پتانسیل های بالا برای جذب توریسم، بدون استفاده و یا تبدیل به مسیرهای عبوری شده است. لذاضرورت توجه به هویت و بازآفرینی این رودخانه ها و شاخص نمودن آنها یکی از مهمترین شاخصه ها برای جذب گردشگر برای شهر می باشد. و بهبودکیفیت معماری و محیطی رودخانه ها برای جهت نیل به اهداف توسعه پایدار وگردشگری می باشد و لذااستفاده از الگوهای رایج در حوزه با استفاده از تجریبات جهانی در راستا مفید می باشد . پژوهش حاضر با بررسی ادبیات موضوع رودخانههای شهری و گردشگری راهکارهایی برای رسیدن به الگوهای طراحی معماری در برخورد با این رودخانه های شهری در مقیاس خرد و بصورت کل در بافت شهری و تبدیل آنها به یکی از مراکز پویا و زنده شهری ارائه شود. روش تحقیق تحلیلی توصیفی است که از طریق مطالعات نظری، موضوع موردنظر تدقین و مبانی و اصول آن ارائه میگردد.

طراحی معماری، رودخانه های شهری، بازآفرینی، توسعه پایدار، گردشگر و توریسم