نسبیت زبانی در معادل یابی و ترجمه مفاهیم نام اندام «دست» در زبان عربی بر مبنای رویکردهای شناختی و فرهنگی
عنوان مقاله: نسبیت زبانی در معادل یابی و ترجمه مفاهیم نام اندام «دست» در زبان عربی بر مبنای رویکردهای شناختی و فرهنگی
شناسه ملی مقاله: JR_TRAL-13-29_007
منتشر شده در در سال 1402
شناسه ملی مقاله: JR_TRAL-13-29_007
منتشر شده در در سال 1402
مشخصات نویسندگان مقاله:
زهره قربانی مادوانی - دانشیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
احیا کماسی - دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
خلاصه مقاله:
زهره قربانی مادوانی - دانشیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
احیا کماسی - دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
نسبیت زبانی همواره یکی از چالشهای فراروی مترجمان بوده است و آن حاصل تجربه های زیستی متفاوت سخنوران زبان است. تجارب جمعی سخنوران زبان مانند آداب و رسوم، باورها و پدیدههای اجتماعی، مبانی فرهنگی است که با مفاهیم زبانی در ارتباط است. نام اندام ها یعنی واژگان مربوط به بیان اعضای بدن انسان مانند: چشم، سر، گوش و... ممکن است حاوی مفاهیم فرهنگی و شناختی همچون دانش، ادراک و احساسات و آداب و رسوم باشد. علاوه بر این، بین مفاهیم فیزیولوژیکی (کار اندام شناسی) اعضای بدن انسان و مفاهیم سوسیولوژی (جامعه شناسی) رابطه معنایی وجود دارد. بررسی مبانی فرهنگی و شناختی این واژه ها و پرداختن به پیشینه تجارب زیسته سخنوران همچون ابزاری میتواند مترجم را در فهم درست معنای دقیق سپس انتقال آن به زبان مقصد کمک کند. اهمیت و جایگاه نام اندام ها در زبان از یک سو و بسامد بالای نام اندام «دست» در زبان عربی و گویشهای آن از سوی دیگر، ما را بر این داشت تا به بررسی توصیفی- تحلیلی واژه «دست» و صور ت بندیهای زبانی و مفهوم سازیهای فرهنگی آن بپردازیم تا از طریق تحلیل معنایی و زبانی این نام اندام، چگونگی معادل گزینی و ترجمه آن را در زبان فارسی مورد بررسی قرار دهیم. از مهمترین نتایج به «دست» آمده این است که گاهی ترجمه واژگان و ارائه مفاهیم بر مبنای صور ت بندی مشترک زبان مبدا و مقصد شکل میگیرد و گاهی بر مبنای صور ت بندی متفاوت؛ در صور ت بندی مشترک، ترجمه همپوشانی میتواند پیشینه فرهنگی و جهانبینی زبان مبدا را انتقال دهد و در صور ت بندی متفاوت، نسبیت زبانی اتفاق میافتد. ترجمه همپوشانی در انتقال مفاهیم عاجز است و باید ترجمه ناهمسان یا به عبارت دیگر، ترجمه مفهومی را که هم متناسب با معیارهای فرهنگی زبان مبدا است و هم با معیارهای فرهنگی زبان مقصد به کار گرفت.
کلمات کلیدی: نسبیت زبانی, نام اندام دست, ترجمه, مبانی فرهنگی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1956330/