مریم لوری - کارشناس ارشد شیلات، گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
ایمان سوری نژاد - استاد گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
ملیکا ناظمی - استادیار پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران
زهرا قاسمی - دانشیار گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

یکی از مهم ترین متابولیت­های ثانویه اسفنج های دریایی، استروئیدها هستند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثرات ضدقارچی ترکیبات استروئیدی استخراج شده از اسفنج Axinella sinoxea از آب های اطراف جزیره لارک در خلیج ­فارس است. عصاره گیری از اسفنج­ها با استون انجام شد و جداسازی فرکشن ها توسط ستون کروماتوگرافی با سیلیکاژل توسط طیفی از حلال­ها با قطبیت های مختلف انجام شد. با استفاده از کروماتوگرافی لایه نازک و کروماتوگرافی گازی همراه با طیف سنجی جرمی، استروئیدها در فرکشن های استخراج شده از ستون سیلیکاژل شناسایی شدند. سپس خواص ضدقارچی فرکشن ها با روش رقت لوله ای به منظور تعیین کمترین غلظت مهار کنندگی و کمترین غلظت کشندگی بر قارچ Aspergillus fumigatus و مخمر Candida albicans بررسی شد. استروئیدهای شناسایی شده شامل ترکیباتی از Stigmasta، Ergosta، Cholest و Norgorgosta بودند که نتایج متفاوتی را در مهار رشد و کشتن سویه های قارچ و مخمر در غلظت های مختلف مورد آزمایش نشان دادند. ترکیب­های Stigmasta و Ergosta اثر ضد­قارچی بهتری نسبت به بقیه استروئیدها داشتند و Ergosta بهترین اثر مهارکنندگی و کشندگی را در مقایسه با استروئیدهای دیگر بر مخمر نشان داد. در مجموع، نتایج امیدوارکننده ای در مورد خواص ضدقارچی ترکیبات استروئیدی استخراج شده از اسفنج دریایی A. sinoxea به دست آمد که لزوم بررسی بیشتر برای تولید زیست ­داروها را از ترکیبات زیست­فعال دریایی آشکار می سازد.

اسفنج دریایی, ترکیبات زیست فعال, خلیج فارس, فعالیت ضدقارچی