داود حسن پناه - دانشیاربخش تحقیقات زراعی و باغی مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل مغان سازمان تحقیقات آموزش وترویج کشاورزی اردبیل ایران
یوسف جهانی جلودار - محقق مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل مغان سازمان تحقیقات موزش وترویج کشاورزی اردبیل ایران
پرویز شیرین زاده گیگلو - محقق مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل مغان سازمان تحقیقات موزش وترویج کشاورزی اردبیل ایران

به منظور بررسی تاثیر سیستم کم خاکورزی و مدیریت بقایای گندم بر تولید سیب زمینی بذری و حفاظت آب و خاک، برای اولین بار در کشور، آزمایشی در شرایط زارع در روستای پیراقوم از توابع شهرستان اردبیل در سال ۱۴۰۰ در سطح ۵هزار مترمربع اجرا گردید. آزمایش با دو تیمار ۱- کشت تاخیری (۲ مرداد) و کشت بهاره (۱۰ اردیبهشت ) در ۴ تکرار انجام شد. دو تیمار مورد مطالعه با آزمون t در سطح احتمال ۵ درصد مقایسه شدند. برداشت کشت بهاره در ۲۰ شهریور و کشت تاخیری در ۲۰ مهر ماه ۱۴۰۰ صورت گرفت . نتایج نشان داد عملکرد غده در کشت بهاره ۳۵ تن در هکتار با ۴۵ درصد سایز بذری و در کشت تاخیری ۲۲ تن در هکتار با ۹۸ درصد سایز بذری ، میزان مصرف آب مصرفی در کشت بهاره ۱۱۵۰۰ مترمکعب در هکتار و در کشت تاخیری ۳۵۰۰ مترمکعب در هکتار و کارایی مصرف آب در کشت بهاره ۰۴/۳ کیلوگرم بر مترمکعب و در کشت تاخیری ۲۹/۶ کیلوگرم بر مترمکعب بود. در کشت تاخیری کارایی مصرف آب نسبت به کشت بهاره بیشتر بود. اختلاف عملکرد غده ۱۳ تن در هکتار بود اما کشت تاخیری دارای سایز بذری ۹۸ درصدی داشت که اندازه غده تولیدی میزان کاهش عملکرد غده را از لحاظ قیمت جبران کرد. از مزایای دیگر کشت تاخیری با سیستم کم خاکورزی ، کاهش میزان مصرف آب (۶۹ درصد)، حذف عملیات خاکورزی اولیه و ثانویه ، افزایش مواد آلی خاک و حفاظت از سطح خاک با استفاده از بقایای گندم بود. در کشت بهاره برای مبارزه با علف های هرز از سم پاراگوات و برای مبارزه با سوسک کلرادو و ناقلین بیماری های ویروسی از سم کنفیدور استفاده شد. در کشت تاخیری با توجه به عدم وجود علف های هرز تابستانه ، آفت مهم سوسک کلرادو و بیماری های سیب زمینی ، سمپاشی انجام نشد.

کشت تاخیری ، کشت بهاره، عملکرد، کارایی مصرف آب