جلال هناره - استادیار پژوهش ، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، ارومیه ، ایران
یعقوب ایرانمنش - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران
مهدی پورهاشمی - استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

جنگل های زاگرس به لحاظ ویژگی های پوشش تودههای بلوط و سایر گونه ها، ارائه دهنده طیف وسیعی از کارکردهای محیط زیستی مهم و کلیدی از جمله جذب و ذخیرهسازی کربن هستند. در این پژوهش ، اندوخته کربن در زی توده روی زمینی در یک قطعه نمونه یک هکتاری در توده شاخه زاد متراکم با تاجپوشش ۹۰ درصد در جنگل های شهرستان پیرانشهر استان آذربایجان غربی مطالعه شد. برای محاسبه ذخیره کربن روی زمینی متغیرهای قطر متوسط تاج، قطربرابر سینه ، ارتفاع کل ، ارتفاع تنه ، ارتفاع تاج، قطر یقه ، قطر محل شروع تاج و تراکم تاج برای کلیه درختان موجود در قطعه نمونه اندازهگیری و ثبت شد . به منظور برآورد زی توده و اندوخته کربن از معادلات آلومتری بلوط ایرانی برای درختان تک پایه و شاخه زاد استفاده شد. در قطعه نمونه مورد بررسی ۷۴۷ پایه جست گروه در هکتار ثبت شد و تمامی پایه های برداشت شده شاخه زاد می باشند. مقدار زی توده درختان موجود ۳۵/۵۳ تن در هکتار محاسبه گردید. همچنین میزان اندوخته کربن روی زمینی ۹۹/۲۵ تن در هکتار به دست آمد. اندازهگیری و برآورد زی توده و اندوخته کربن درختان، یکی از نیازهای اساسی در برنامه ریزی های مدیریتی جنگل محسوب شده و بیانگر توان تولید در واحد سطح یا زمان است . بنابراین اندازهگیری زی توده و کربن می تواند در ارزشگذاری واقعی بومسازگانهای جنگلی نقش مهمی ایفا کند.

آلومتری ، زاگرس، زی توده، پیرانشهر.