علی رشتیانی - دانش پژوه سطح ۱ حوزه علمیه

علمای اصول در اینکه لفظ مفرد معرف به لام، دلالت بر شمولیت دارد هیچ اختلافی ندارند. بلکه اختلاف آنها در منشا این شمولیت می باشد. لذا عده ای منشا آن را وضع می دانند و آن را از الفاظ عموم محسوب می کنند؛ و عده ای منشا آن را مقدمات حکمت دانسته و آن را از الفاظ اطلاق بر می شمارند. جناب آخوند خراسانی معتقد است لفظ (لام) صرفا برای تزیین لفظ می آید و از طرفی نیز مدخول لام، برای معنای شمولیت وضع نشده است. بنابراین در مفرد معرف به لام، وضعی برای معنای شمولیت وجود ندارد و لذا از الفاظ اطلاق محسوب می شود. اما جناب محقق خویی بر این باور است که (لام) برای معنای اشاره به مدخول و تعیین آن در موطنش وضع شده و مدخول لام نیز به واسطه قرائن بر یکی از خصوصیات پنج گانه لالت دارد و این مطلب را غیر قابل انکار می داند. بنابراین از دیدگاه ایشان نیز، منشا شمولیت مفرد معرف به لام، به اجرای مقدمات حکمت بر می گردد و لذا آن را از الفاظ اطلاق محسوب می کند.

مفرد معرف به لام، آخوند خراسانی، محقق خویی، شمولیت، وضع.