جمال الدین مهدی نژاد - استاد تمام، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران، ایران
مرضیه آزاد ارمکی - دانشیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
امیرحسین شیردل - دانشجوی کارشناسی معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی ،تهران ،ایران

باغ ایرانی با قدمتی چندهزارساله به عنوان میراث ارزشمند ایران، تجلی تفکر و فرهنگ متعالی تمدن ایرانیان می باشد که با باورهای آیینی و دینی دوره اسلامی و پیش از آن پیوند عمیق خورده است و تاکنون نیز ساختار فضایی آن به معانی و باورهای انسان تجسد بخشیده و باخلق فضایی، نیازهای فطری انسان را بر آورده ساخته و موجب دستیابی وی به آرامش می گردد. باغ های ایرانی با سابقه کهن و تکامل یافته طی قرون متمادی با شرایط محیطی و فرهنگی جامعه ایرانی انطباق داشته و شیوه های متفاوتی از طراحی ایرانیان را تا به امروز به نمایش گذاشته است. لذا در این نوشتار با تحلیل ساختار باغ های سنتی ایران و نحوه استقرار و تقسیسمات فضایی آن مشخص گردید که باغ های ایرانی فقط یک معماری ساده نیست، بلکه هرکدام اجزای باغ، علاوه بر دارابودن کیفیت هایی شناخته شده، یک فرهنگ خاص را یدک می کشند و مجموعه ای از هنر، معماری، نظام گیاهی، نظام آبیاری، اعتقادات، سبک زندگی و زیبایی شناسی را به نمایش می گذارد و اینگونه با کیفیت های لاهوتی و قدسی به انضمام بار معنایی و تاریخی، در جهت القای حس مکان به مخاطب اثرگذار می باشد. بنابراین بهره گیری از معماری و الگوی شکل گیری آنها تا به امروز و در بسترهای زمانی، جغرافیایی، فرهنگی و اعتقادی مختلف نیز دستخوش تغییرات اساسی نشده است، به طوریکه برخی از عناصر آن در هر شرایط توانسته، کارایی و عملکرد ثابت خود را حفظ کند.

باغ ایرانی، باور اسلامی، حکمت اسلامی، باغ سازی،معماری اسلامی