فرزاد زربخش - دکترای معماری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل
مهدی بهروج - پژوهشگر دکترای معماری، دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل

آغاز دوران معاصر ایران، آغاز دگرگونی های گسترده در زمینه های مختلف اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی است . در این دوره »توسعه « و »پیشرفت « مفاهیم تازهای به خود گرفتند و دیدگاههای نوین ، اندیشه های نوگرا و شیوههای بدیع زندگی در معماری به منصه ظهور رسیدند. جریانهای معماری معاصر ایران، در پی توازی با تغییر و تحولات جهانی این دوران، تحت تاثیر اندیشه های غربی بوده است . هرچند که پژوهش های بسیاری در خصوص چگونگی این تاثیر و تاثر نگاشته شده است ، با مروری بر پیشینه پژوهشی سده گذشته می توان دریافت که نحوه تاثیرپذیری آثار متاخر معماری ایران از جریانها و الگوهای غربی به صورت منسجم مورد واکاوی قرار نگرفته است . به ویژه معماری عصر پهلوی دوم، علی رغم فراز و نشیب ها و دگردیسی های حائز اهمیتی که در بازه زمانی ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ خورشیدی به خود دید، آنگونه که باید مورد پژوهش قرار نگرفته است . این مقاله تلاشی است برای پر کردن این شکاف پژوهشی از طریق ارائه یک مطالعه تطبیقی در خصوص ویژگی های معماری پهلوی دوم و الگوهای نوگرای غربی . یافته های مقاله نشانگر فرآیندها و سازوکارهایی است که موجب واردات دیدگاهها و اندیشه های غربی و تاثیرگذاری آنها بر معماری ایرانی شد. همچنین ، این نوشته به بررسی واکنش معماران دوره پهلوی دوم به این اندیشه ها و چگونگی تجسم آنها در آثار معماری عصر مربوطه پرداخته است .

نوگرایی ، معماری غرب، معماری پهلوی دوم، الگوهای معماری ، مطالعه تطبیقی