بهزاد هاشمی - استاد یار و عضو هیات علمی گروه فرانسه دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اراک، اراک . ایران

آشنایی زدایی، شیوه بیان متفاوت از زبان معیار در راستای تشخص کلام، غریب سازی و متفاوت کردن آنچه آشنا و شناخته شده است و تمام شگردها و فنونی را شامل می شود که نویسنده یا شاعر به کارمی برد تا جهان متن به چشم مخاطب بیگانه شود. در این میان، شاعران نمادگرای فرانسوی از جمله بودلر با کنارنهادن اسلوب سنتی شعر و اولویت بخشیدن به شکل و فرم، دست به آفرینش زبان ادبی جدیدی زدند و با کاربرد ساختارهای غریب و ناآشنا کوشیدند تا دریافت عادی خوانشگران را با چالش جدی مواجه سازند. نظر به اینکه شعر سمبولیستی سرشار از کژتابی های ادبی، زبانی و معنایی است، پرداختن به ابعاد پنهان و آشکار آن یک ضرورت محسوب می شود. لذا برای نیل به این منظور، نوشتار حاضر کوشیده است با واکاوی تصنیف "قو" از شارل بودلر، شاعر نمادگرای فرانسه، ویژگی های آشنایی زدایی و برجسته سازی آن را به روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر دیدگاه فرمالیستی مورد کندوکاو قرار دهد. بنابراین هدف این جستار، بررسی سویه های آشنایی زدایی و برجسته سازی زبانی شعر مورد نظر در حوزه های مختلف واژگانی، نحوی، معنایی و آوایی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که هنجارگریزی واژگانی و معنایی در گسترده ترین شکل خود در این شعر به کار رفته و کاربرد نمادهای اسطوره ای، صور خیال و واج آرایی سبب برجسته سازی زبانی این تصنیف شده است.

فرمالیسم", شگردهای آشنایی زدایی", برجسته سازی", شارل بودلر", ", تصنیف قو"