نیلوفر ایران نژاد - دانشجوی دکتری و مدرس معماری، دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب
ژیلا رضاخانی - دکترای تخصصی معماری)Ph.D(از دانشگاه تهران، دانشکده هنرهای زیبا

بناهای مذهبی از جمله مساجد و آرامگاهها، همواره مقدسترین بناها در تمام ادوار اسلامی بوده اند. ورود به این گونه بناها، سلسله مراتب خاصی را می طلبد که انسان خداشناس، این سلسله مراتب را درک می کند و با عبور از آن، آن را احساس می کند. مفهوم حد و آستانگی در معماری بناهای مذهبی ، مفهومی فراتر از کالبد عینی بناست ؛ بلکه فردی که از این آستانه می گذرد، از نظر ذهنی و اعتقادی تفاوت مشخصی میان درون و بیرون در قلب خود احساس می کند. در پژوهش حاضر، مفهوم آستانگی به روش توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است . براساس نتایج ، آستانگی مفهومی مشتمل بر مفاهیم عینی و حسی شامل حد و محدوده، کرانمندی ، گذار، آستانه و سلسله مراتب ورود می باشد که در نهایت ، انسان را از جهان مادی به جهان معنوی درون فضا هدایت می کند.

بناهای مذهبی ، آستانگی ، حد، کرانمندی ، گذار، سلسله مراتب