علی عابدینی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، مرکز تحقیقات افقهای نوین در معماری و شهرسازی،واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
شهاب کریمی نیا - استادیار گروه معماری، گروه معماری، مرکز تحقیقات افقهای نوین در معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاداسلامی، نجف آباد، ایران

فرآیند مسیریابی و خوانایی در فضاهای عمومی و همچنین تبیین اصول شناخت فضایی و مولفه های موردنیاز به -منظور تسهیل مسیریابی در این گونه فضاها، به منظور طراحی بهینه ی این گونه فضاها و پرهیز از سردرگمی کاربران، ضرورت دارد. هنگامی که محیط خوانا و سیستم مسیریابی آسانی خلق شود، دانش فضایی افراد در آن محیط افزایش می یابد. پژوهش حاضر برمبنای مطالعات کتابخانه ای و با مرور مجموعه ای از مقالات مربوط به سالهای ۲۰۲۴ تا۲۰۰۰، مقوله ی مسیریابی و خوانایی را عمدتا در فضاهای جمعی و عمومی مورد بررسی قرار می دهد. با بررسی مطالعات و تحقیقات انجام شده در زمینه ی مسیریابی و خوانایی در معماری فضاهای جمعی می توان به این موضوع پی برد که میزان درک انسان از محیط ، نوع حرکات و جستجوی او در فضای معماری و رسیدن به شناخت کافی از فضاهای یک بنا تا حد زیادی به نوع سیستم مسیریابی آن مجموعه و میزان خوانایی فضاها بستگی دارد. این تحقیقات بیشتر ساختمانها و بناهای ساخته شده را مورد تحلیل و بررسی قرار دادهاند و متغیرهای مورد نظر محقق در این ساختمانها بررسی شده یا این که توانسته اند متغیرهای جدیدی را از تحقیقاتشان استخراج کنند. در مطالعات و پیشینه های موجود متغیرهای بسیاری مورد تحلیل قرار گرفته اند و درجه ی اهمیت آنها تا حدودی مشخص شده و می توان این متغیرها را به دو دسته متغیرهای اصلی و فرعی تقسیم کرد.

خوانایی ، فضای عمومی ، دسترسی ، ادراک