خسرو پورجوان - دانشجوی دکتری، گروه معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
آویده طلایی - استادیار، گروه معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
محمدهادی کابلی - استادیار، گروه معماری، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران.
ویدا تقوایی - دانشیار، گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران.

امروزه با گسترش مجتمع های مسکونی ، محیط زندگی شهری دستخوش تغییرات بسیاری شده است . یک عامل جدایی ناپذیر در مجتمع های مسکونی ، فضای کالبدی است که کیفیت آن بایستی بر اساس معیارها و عواملی ارتقاء یابد. کسب رضایت ساکنان نسبت به این مقوله تضمین کننده، ساخت محیط زندگی توام با آرامش را برای افراد است . هدف این تحقیق دستیابی و طبقه بندی مولفه های کیفیت فضای کالبدی در مجتمع های مسکونی است . ابتدا شاخصه های موثر بر هدف شناسایی می گردد و در گام دوم با انتخاب یک نمونه مجتمع مسکونی (چهارصد دستگاه نازی آباد تهران) و مطالعه بر ابعاد آن و انتخاب یک جامعه آماری از ساکنین مجتمع و تکمیل پرسشنامه باز، به بررسی ابعاد اثرگذار بر کیفیت فضای کالبدی با نگاه ساکنین به محیط زندگی موضوع واکاوی می گردد. حجم نمونه تعیین شده وفق جدول مورگان انتخاب شده است . روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است . بدین منظور با بهرهگیری اطلاعات میدانی و پرسشنامه ها، با استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT و در نظر گرفتن تمامی نقاط قوت، ضعف ، فرصت و تهدید، استراتژی های مربوطه ارائه می گردد. نتایج پژوهش نشان می دهد، مولفه های مهم کالبدی اعم از »گسترش ارتباط میان همسایگان و روابط همسایگی ، در محیط کالبدی مجتمع مسکونی «، »گسترش فضاهای اختصاصی «، »تنوع در فرم طراحی فضاها در محیط کالبدی «، »بهره گیری از فضای سبز و نور«، »افزایش رضایتمندی از فضای کالبدی «، »ارتقای امنیت در فضای کالبدی « به ترتیب بیشترین تاثیرگذاری را بر دستیابی به کیفیت فضای کالبدی دارد.

فضای کالبدی ، رضایتمندی ، مجتمع مسکونی ، کیفیت محیطی ، محیط کالبدی .