الهام حسین پور - دانشجوی کارشناسی ارشد ، گروه معماری رجاء دانشگاه رجاء، قزوین ، ایران
مهسا میرسلامی - گروه مهندسی عمران و معماری ، دانشکده فنی مهندسی دانشگاه رجا ، قزوین ، ایران

اهداف محتوایی و عملی فرآیند آموزش، به مکانی مناسب جهت بروز رفتارهای مربوطه نیاز دارد؛ لذا نمی توان نقش موثر محیط کالبدی آموزش را در فرآیند ارتقا آموزش و یادگیری دانش آموزان، نادیده گرفت . امروزه با گسترش مراکز آموزش معماری در ایران و ایجاد تعداد زیادی از این فضاهای - آموزشی در مکانهای ناهماهنگ با نیازهای آن، نگرانی ناشی از تاثیر نامطلوب چنین محیط هایی را بر فرآیند آموزشوپرورش معماران دوچندان می کند. لذا، پژوهش حاضر، باهدف سنجش قابلیت های محیطی با تاکید برچیدمان، در کلاسهای کارگاهی ، به عنوان پارامتری مهم در کالبد محیط ، بر بهبود عملکرد تحصیلی و شناختی و انگیزشی (با تاکید بر توجه انتخابی ) دانش آموزان، با بهرهگیری از علوم روانشناسی محیط و علوم رفتاری نیازهای دانش آموزان در رابطه باقابلیت های محیط را مورد شناسایی قرار داده و به روش نمونه موردی در یک بستر توصیفی _تحلیلی ، در محدود مطالعاتی استفاده پرسشنامه محقق ساخته و گردآوری نظرات دانش آموزان جامعه نمونه (دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر قزوین )، مولفه های کالبدی محیط آموزشی و انگیزشی تحصیلی بررسی می گردد. درنهایت بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل محتوای کیفی دادهها، الگویی از چیدمان مناسب که سبب بهبود عملکرد تحصیلی و شناختی و انگیزشی دانش آموزان می گردد، ارائه شده است . بر اساس نتایج حاصل از مشاهدات رفتاری ، ترکیبی از الگوهای رایج ، برای کلاسها پیشنهاد می گردد که شامل فضاهای فردی در کنار فضاهای جمعی با استفاده از چیدمان منعطف که قابلیت تبدیل به چیدمان فضای فردی یا جمعی را دارا باشد، ایجاد اتاقهای نیمه باز برای هر گروه در نقاط پیرامونی کلاس جهت شخصی سازی گروهها و همچنین افزایش فضای تعاملاتی دانش آموزان با استفاده از چیدمان حول یک میز، در کنار سایر فضاها همچون فضای نمایش آثار و کتابخانه هست .

قابلیت های محیط ، چیدمان، شناختی و انگیزشی تحصیلی ، محیط آموزشی