زهرا هدایتی - کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان

بافت های تاریخی به عنوان ساختار اصلی شهرها ،جزئی از هویت اجتماعی هر کشوری تلقی میشوند که درگذر زمان و تغییر ساختارهای شهر و عدم مشارکت بین مردم و دولت برای بازسازی آن رفته رفته عملکرد و کالبد خود را ازدست داده و بیارزش شدهاند. کشور ایران به عنوان کشوری که دارای تمدن چند هزارساله است متشکل از شهرهای تاریخی است که دارای بافت تاریخی ارزشمندی هستند که درگذر زمان بر اثر فرسودگی در حال از دست دادن حیات خود میباشند. وجود فضاهای رهاشده و بدون استفاده در بافت تاریخی، یکی از مهم ترین مسائل امروز این ناحیه است .توسعه و حضور ساختارهای جدید در زمینه های تاریخی میتواند سبب استفادهی مجدد و موثر محیط های تاریخی گردد. فقدان مبانی نظری و عملی بومی سازی شده در شهرهای تاریخی ایران موجب گردیده تا امروز در وضعیت نامطلوبی قرار بگیریم . هدف این است که با مستندسازی تجارب داخلی و خارجی درزمینه ی طراحی میان افزا ، بتوان پارامترهای تاثیرگذار در برنامه ریزی را شناسایی کرد.پژوهش فوق درصدد ارائه راهحلی برای برنامه ریزی میان افزا در بافت تاریخی ایران است تا هم سبب توسعه و هم حفاظت بافت تاریخی شود.. در راستای دستیابی به این هدف،در مرحله ی اول با مروری بر پیشینه ی نظری ، منشورها و قوانین و سابقه ی مداخله در ایران و جهان ، اهمیت توسعه ی میان افزا در توسعه های شهری تبیین شد. سپس در مرحله دوم ضمن ارائه ی تجربه های داخلی و خارجی و بررسی اقدامات انجامشدهی هر یک ، به دستورالعملهای کلی رسیدیم تا با تکیه بر این دانش و تجارب بتوان به برنامه ی کاربردیتری که مقتضای کشور ایران است ، دست پیدا کرد.دستورالعملهای پیشنهادی ثابت نیستند، اما جامع اند، به طوریکه میتوانند به مقتضای شرایط گوناگون در هر زمینه ی تاریخی منطبق شوند.روش تحقیق از نوع تحلیلی-توصیفی و تحلیلهای محتوایی است و تلاش شده از طریق اسناد کتابخانه ای به بررسی موضوع بپردازیم . نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که رابطه ای دوسویه میان طراح و کاربر برای توسعه ی میان افزا وجود دارد .

برنامه ریزی ، بافت تاریخی، طراحی میان افزا ،توسعه ،مدل مداخله