لیلا اسفرجانی - دانشجوی کارشناسی ارشد حفاظت و مرمت بنا و بافتهای تاریخی، گرای ش میراث شهری، دانشگاه علم و صنعت ایران
اصغر محمدمرادی - استاد دانشگاه علم و صنعت ا یران، دانشکده معماری و شهرسازی
آویده کامرانی - استاد یار دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده معماری و شهرسازی
حسین راعی - استاد یار دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده معماری و شهرسازی

بافت های تاریخی به دلایل متعددی در شهرسازی اهمیت دارند، مهم ترین دلیل ارزش تاریخی و فرهنگی آنهاست . بافت قدیم با ارزشهای کالبدی ، تاریخی و فرهنگی نهفته در خود بهترین نشانه هویت شهری است ، حیات و رشد این بافت ، مانع از فرسودگی شهر از درون شدهاست . حفظ ، احیا و باززندهسازی و انطباق مراکز تاریخی ، به دلیل ارزش معنوی آنها، با سیستم شهری از جمله ضرورتهایی است که می تواند حیات آن را همگام با شهر پیش ببرد و سیستم و منظر شهری را متناسب و در خور با ارزش خود رشد دهد. از این رو پرداختن به مسائل و مشکلات بافت های تاریخی و تلاش جهت رفع مشکلات آنها، حفظ ارزشهای موجود، ایجاد شرایط مساعد زندگی برای ساکنین و تمایل مردم به بازدید از این نواحی برای تجدید خاطرهها و ارتقا فرهنگشان توجه خاصی را می طلبد. هدف اصلی این مقاله ، شناسایی آسیب های کالبدی بافت پیرامون بازارچه قوامالدوله ، در محله سنگلج تهران است . آسیب های محدوده مورد مطالعه با رویکرد توصیفی -تحلیلی شناسایی و از اسناد تاریخی و خوانش تصاویر هوایی بهرهگیری شدهاست . هم چنین با حضور در محدوده و با استفاده از مشاهدات میدانی ، دقت دادهها مورد ارزیابی قرار گرفته و آسیب ها مستندنگاری شدهاند. یافته های حاصل از شناسایی آسیب های کالبدی محدوده شامل فرسودگی بافت ، تخریب بدنه های با ارزش، اغتشاش بصری ، نفوذناپذیری ، نابسامانی گذرها، ناخوانایی و از بین رفتن پویایی است .

آسیب شناسی ، بازارچه قوامالدوله ، سنگلج ، تغییرات کالبدی و فضایی ، بافت تاریخی