زهرا قوی پنجه - عضو هیات علمی دانشگاه علم وهنر یزد
میترا قرقانی - کارشناس ارشد پژوهش هنر

ایران سرزمین تضادهای بزرگ است جغرافیا به ناچار بر فرهنگ مردمانی که در دامان طبیعت زندگی می کنند تاثیر می گذارد و جای شگفتی نیست که در ایران، به طبیعت احترام می گذارند . در تاریخ اساطیری ایران باستان، عناصر چهارگانه ، که عناصر مقدس و قابل احترام هستند، هرکدام سرگذشتی نمادین و رازگونه دارند و به گونه ای روشن با آدمی سخن می گویند و منتظرند تا رمزگشایی گردند یکی از این عناصر آتش است . آتش به صورت شعله ، نماد نیرو و قوای معنوی و در معنای اشراق ، مفهوم نور الهی است . آتش مقدس درون آتشدان، باید از دود و تیرگی منزه باشد تا درون آدمی را از آلودگی پالوده نماید و مسیری برای ارتباط با نور الهی شود. هدف از پژوهش ، بررسی مفهوم تقدس و مضمون نمادین انواع آتشدان ها در هنر ایران باستان و همچنین کاربرد انواع آتشدان ها در آثار مکشوف هنری و جایگاه آن در مراسم و مناسک آیینی ایران باستان می باشد. در این مقاله ، به تحلیل مفاهیم وکاربرد (آتشدان)، ساختار مقدس در هنر و تمدن ایران باستان، پرداخته شده است . روش تحقیق مقاله به روش توصیفی تحلیلی با رویکرد تاریخی می باشد.مسئله پژوهش :۱- آتش در ایران باستان،دارای چه پیشینه ی مفهومی است ؟۲- ساختار نمادین آتشدان ،در هنر ایران باستان چه مفاهیمی را بیان می کند؟

ایران باستان، نماد، آتش مقدس، آتشدان.