زهرا داودی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری ، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی گیلان
مینو خاکپور - استادیار و عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی گیلان

بناهای چهارطاقی بخشی از یک مجموعه بزرگ و معتبر مذهبی و سیاسی و قابل تاریخ گذاری هستند، تعداد بیشتری به صورت منفرد و بی ارتباط با مجموعه و محوطه هوای استقراری و دور از آنها ساخته شدهاند. از نظر ابعاد و نقشه و شیوه معماری نیز می توان تنوع قابل توجهی در میان آنها پیدا کرد. درباره کارکرد چهارطاقی تاکنون نظرات مختلفی ارائه گردیده است که از جمله آنها چهارطاقی با کارکرد آتشکده است .هدف پژوهش این است که ، چگونه معابد چهارطاقی قبل از اسلام به مساجد تبدیل شدند و همچنین شکل ایوان در بناهای ساسانی و معابد آناهیتا یکسان بوده است ؟ بنابرین برای انجام این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی با استفاده از کتاب و منابع معتبر انجام گردیده است . نتایج پژوهش نشان دادند که چهارطاقی معابد قبل از اسلام در مساجد بعد از اسلام به وضوح به کار رفته است که در پلان مساجد چهارطاقی وجود دارد و شبستان در اطراف چهارطاقی ساخته شده است . سپس در بخش بعدی به معابد آناهیتا بیشیاپور پرداخته شده است . شکل ایوان معابد آناهیتا بیشیاپور با ایوان دیگر بناهای ساسانی مقایسه شده است و به صورت گرافیکی بر روی پلانهای بنا انجام شده است .

چهارطاقی ، معابد آناهیتا، مساجد، شکل ایوان