آیدا جهان پیما - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری صبا ، دانشگاه شهید باهنر کرمان ، کرمان ، ایران
علیرضا مهدی زاده - دانشیار گروه نقاشی ، دانشکده هنر و معماری صبا، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

عرفان از میان اندیشه های مذهبی جایگاه ویژه ای در میان شیعیان دارد که از فراگیرترین جریان های اعتقادی درایران محسوب میشود.یکی از آشکارترین عرصه های ظهور و گسترش عرفان در هنر اسلامی مربوط به معماری مساجد، امام زاده ها، وبناهای مذهبی و مقابر است .معماری هم به عنوان کالبدی شناخته میشود که تحت تاثیر جامعه وسنت های آن و تاثیر گذار بر آدمی می باشد.یکی از مهم ترین شاخه های تصوف ، فرقه تصوف نعمت اللهیه می باشد. طریقت نعمت الهیه توسط عارف بزرگ شاه نعمت االله ولی پایه گذاری شد.در این پژوهش به روش توصیفی _تحلیلی _ تطبیقی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و مشاهده میدانی به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است تا بتوان به این پرسش ها پاسخ دادکه ۱. اندیشه های شاه نعمت االله ولی در معماری آرامگاه چگونه بازنمایی شده است ؟ ۲. آیا الگوی معماری آرامگاه شاه نعمت االله ولی بیشتر تحت تاثیر معماری اسلامی شکل گرفته است یا طریقه عرفان ؟ در واقع در این پژوهش به دنبال کشف ارتباط نمود تصوف بر معماری و تزئینات آن از رویکرد نشانه شناسی می باشد .با توجه به بررسی های انجام شده این نتیجه حاصل شد که در ارتباط با یافتن نشانه ها و تطبیق این نشانه از تصوف نعمت الهی بر تزئینات و معماری آرامگاه شاه نعمت االله با دسته بندی دربحث تزئینات مواجه هستیم . دسته اول گچبری ها و نقاشی های دیواری و دسته دوم کتیبه ها هستند که با بررسی و کنار هم قرار دادن این نشانه ها با بحث تصوف و باورهای عرفان نعمت اللهی میتوان تاثیر این افکار و احوالات را مشاهده کرد.اما در بحث معماری ، الگوی معماری آرامگاه صوفیان و بناهای مذهبی رعایت شده است در واقع چیزی ورای معماری اسلامی به جز بحث فضای چله خانه که بیشتر آن هم درگیر بحث تزئینات می باشد، نمیتوان یافت .

نشانه شناسی ، شاه نعمت االله ولی ، آرامگاه، تصوف، معماری ، تزئینات.