محمدعلی رحیمی - استادیار گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
محمدعلی فاتحی - دانشجوی دکتری معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بوشهر، ایران

با توجه به تنوع اقلیمی و وسعت جغرافیایی بیکران در ایران معماری بومی آن بسیار هماهنگ و همساز با تنوع اقلیمی و جغرافیایی می باشد. شاکله اصلی معماری بومی بهره مندی از مصالح بومی و منطقه ای است که رنگ و نسج مصالح موجب وحدت و هماهنگی بافت های معماری بومی می گردد. پژوهش حاضر به بررسی نقش رنگ در معماری بومی ایران به تفصیل شهر یزد و روستاهای ابیانه و خرانق پرداخته شده است ، شناخته شدن این سه نمونه به عنوان الگوهای بومی موفق سکونتگاهی در ایران و همچنین تلفیق مناظر طبیعی و مصنوع به لحاظ فرم ها و رنگها از جمله دلایل انتخاب نمونه موردی ها بشمار می رود . روش تحقیق این نوشتار، توصیفی - تحلیلی است . برای تدوین چارچوب نظری پژوهش ، از مطالعات کتابخانه ای و برای تحلیل رنگ های بکار رفته در این مجموعه از برداشت های میدانی و روش لانکلو استفاده شده است . در آفرینش معماری بومی جغرافیای رنگ بسیار موثر است و از آنجای که در ایران تنوع اقلیمی گسترده ای را شاهد هستیم ، رنگ روستاها و شهرهای ما طیف وسیعی را در بر می گیرد که بهره مندی از رنگ موجود در مصالح طبیعی و بومی با روحیه ها، فرهنگ ها و سنت ها انطباق دارد و این مهم زمینه سازی ایجاد حس مکان می باشد. بررسی و تحلیل معماری بومی بر جای مانده از معماری گذشته ما و بهره مندی از قواعد و قوانین موجود در آن می تواند منظر شهری بی نظیر همچون یزد ، ابیانه و خرانق به رنگ به عنوان عنصری مهم ، نگاهی ویژه شده است . در هنر و معماری این مجموعه از رنگهای سازگار با اقلیم و هویت بومی ، استفاده شده است . همچنین حداکثر استفاده از رنگ برای افزایش غنای بصری مرجع و منبعی پاسخگو باشد.

رنگ ، منظر، معماری ، فلات مرکزی ایران