یعقوب دوزندگان - دانشجوی دکتری تخصصی طراحی شهری، گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
اکبر عبداله زاده طرف - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

دلبستگی به مکان بر رابطه عاطفی مثبتی که میان مکان و فرد شکل می گیرد اشاره دارد و می تواند منجر به توسعه ، بقا و ارتقای مکان به وسیله فرد گردد. از طرفی توانمند سازی افراد را نسبت به جایگاهشان در محله و تاثیری که می توانند بر بهبود شرایط زندگی خود داشته باشند آگاه و سبب ایجاد احساس موثر بودن در آن ها می گردد که نتیجه این امر افزایش کیفیت زندگی ، خودکفایی و تلاش در جهت کاهش معضلات محله توسط ساکنین را به همراه دارد. بنابراین میتوان از دلبستگی به مکان ساکنین جهت توانمند سازی آن ها استفاده نمود به عبارتی دیگر میتوان از میزان دلبستگی ساکنین جهت طراحی و خلق مکان هایی بهره جست که آن ها را توانمند سازد و خود جهت بهبود شرایط محل زندگی و رفع مشکلات آن اقدام نمایند. این تحقیق با هدف اصلی توانمندسازی بافت های ناکارآمد شهری با رویکرد دلبستگی به مکان و با روش مروری سعی در تبیین مفهوم توانمند سازی با رویکرد دلبستگی مکانی دارد. از این رو در ابتدا به بررسی مفاهیم مربوط به موضوع تحقیق و کاربست دلبستگی مکانی در توانمندسازی پرداخته شد. توانمندسازی در این پژوهش را میتوان فرآیندی دانست که توانایی شخص را افزایش داده و به او کمک میکند تا بتواند تغییرات لازم را در محیط زندگی خویش ایجاد کند و در زمینه های موثر بر زندگی خویش اثر گذار باشد. براساس دیدگاه اسپریتزر شخص توانمند شده احساس معنی دار بودن، شایستگی ، خود اثر بخشی داشته و ایمان دارد اعمال و فعالیتهای او میتواند محیط زندگی اش را بهبود بخشد. عوامل کالبدی ، اجتماعی / فرهنگی ، اقتصادی ، زیست محیطی ، عملکردی ، احساسی ، ادراکی و بصری می تواند به طور همزمان بر فرآیند شکل گیری دلبستگی به مکان و توانمندسازی ساکنین موثر باشد.

توانمندسازی ، بافت ناکارآمد، دلبستگی مکانی