غلامرضا فرشی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت شهری دانشگاه تبریز
هادی حکیمی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
فیروز جعفری - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

گسترش سریع شهرها، اکثر کشورهای جهان را بامشکلات متعددی مواجه ساخته است . بطوری که نه تنها سیاست های شهرسازی بلکه مسائل اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی بسیاری از مناطق شهری تحت تاثیر این پدیده قرار گرفته اند. هر چند افزایش جمعیت علت اولیه ی گسترش سریع شهرها محسوب می شود، لیکن پراکندگی نامعقول آن اثرات نامطلوبی بر محیط طبیعی و فرهنگی جوامع دارد. تلاشهای زیادی برای برطرف ساختن اثرات منفی گسترش پراکنده شهرها به عمل آمده که عمده ترین آنها راهبرد رشد هوشمند است . در واقع رشد هوشمند به عنوان پاسخی برای تداوم مشکلات توسعه پراکنده و نتایج منفی آن به وجود آمده است . در این پژوهش هدف شناسایی ظرفیت های کالبدی به منظور توسعه با اصول رشد هوشمند در منطقه سه تبریز است . پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی - عملی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی می باشد که شیوه گردآوری دادهها، اسنادی ، کتابخانه ای و میدانی بوده به منظور تهیه نقشه شاخص های موثر از سیستم اطلاعات جغرافیایی ((GIS استفاده شده است .. نتایج تحقیق حاکی از آن است که همه ی قسمت های منطقه سه تبریز برای رشد هوشمند در سطح مطلوبی قرار ندارند و به حمایت و سرمایه گذاری های دولتی و خصوصی نیاز دارند. به طوری که در شاخص کالبدی در اکثر قسمت ها دچار کمبود سرانه و توزیع نامتوازن کاربری ها هستیم و این امر این شاخص را در منطقه ۳ شهر تبریز در وضعیت نامناسبی قرار داده و مستلزم توجه و رسیدگی می باشد.

رشد هوشمند، منطقه ۳، کلانشهر تبریز، شاخص کالبدی ، GIS