احمد مرادخانی - نویسنده مسئول - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی قم، ایران
مریم السادات موسوی جعفری پور - محقق و پژوهشگر

موضوع حقوق بشر «انسان است و در جهان بینی اسلامی نیز انسان خلیفه خدا است که در سایه عقل و اراده و مسئولیت بر سایر مخلوقات برتری دارد نزدیکی و قرابت آدمی به خداوند و اعتقاد به ارزش و کرامت والای، انسان به حقوق بشر در نظام اسلامی موقعیت ممتاز و برجسته بخشیده است. آن چه که به عنوان حقوق انسانی در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده به نحو کامل تری در نظام حقوقی اسلام مورد توجه قرار گرفته است پرداختن به موضوع حقوق بشر در فقه اسلام و نگرش عمیق و دقیق به این مقوله بیانگر جایگاه ویژه حقوق بشر در علم فقه میباشد هدف پژوهش حاضر جایگاه حقوق بشر در فقه و لزوم و تطابق آن با مقتضیات زمان می باشد که بصورت تحلیلی و براساس منابع کتابخانه ای انجام شده است. پرسش مطروحه این است اگر این تلاش ها به نتیجه می رسید و تبیین و شمارش حقوق بشر با اکثریت از پایگاه دین و مذهب صورت می گرفت یا حتی اگر اعلامیه با تاکید بر اینکه واضع حقوق بشر، خداوند است، همین حقوق مذکور در اعلامیه را شمارش میکرد آیا آن حقوق حقوق جهانی بشر به شمار نمی آمد؟ روشن است پاسخ منفی است. پس حقوق بشر می تواند دینی، باشد همان طور که می تواند غیر دینی باشد. گرچه موضوع هر دو مطلق، انسان اعم متدین و نامتدین است.

حقوق بشر، فقه، لزوم تطابق، مقتضیات زمان، جهان بینی اسلامی