امیر بوالی - دانشجوی دکتری-مدیر گروه تولیدات الف ویژه (سریال ها و فیلم های الف ویژه)-مرکز سیمافیلم سازمان صدا و سیما

این نوشتار را می توان در امتداد رویکرد جامعه شناسانه جورج هواکو به هنر سینما دانست. هواکو، با بررسی سه مکتب سینمایی، می خواهد نشان دهد که فی المثل؛ چگونه جنگ جهانی دوم و تبعاتی چون بحران اقتصادی به پیدایی مکتب نئورئالیسم ایتالیا کمک کرد. مکتب، امری جمعیست و نشانگر مشارکت گروهی سینماگران. رهیافت جامعه شناسی بر سینمای «فرد» چیست و نقش جامعه در شکل گیری معنا و حتا پیدایش فرم در سینمای یک کارگردان به خصوص کدام است. برای پاسخ دادن به پرسشی از این دست، به سراغ داریوش مهرجویی رفتیم. سینماگری که در سال های پیش از انقلاب به آن اندازه فیلم ساخته بود که بتوانیم خصایص معنایی- شکلی آثارش را بشناسیم و بدانیم که دگردیسی شرایط اجتماعی چگونه او را به حیطه های دیگری کشاند. «توجه به مسائل زنان» و کوشش برای «دست یازیدن به امر قدسی» دو نمونه از سرفصل های معناییست که در فیلم های پیشین او وجود نداشت. همچنین خوانشی کلی از ممیزی فیلم هایش، و قیاس آن با سال های پیش از بهمن ۵۷، نکته هایی در باب جامعه شناسی سینمای او نشان می دهد. با این همه، شاید درونی ترین لایه آن باشد که ببینیم هامون (۱۳۶۸) چگونه نه تنها در معنا، بلکه در ساختار و فرم نیز واکنشی ناگزیر است به رویدادهای انقلاب و تبعات آتی آن.

داریوش مهرجویی؛ جامعه شناسی سینما؛ مطالعات زنان؛ امر قدسی؛ ممیزی