منیره سادات نقوی

این مقاله بر این فرض استوار است که انتخاب و کارکرد ابژه ها در صحنه نمایش براساس متن تعیین می شود اما در موقعیت های اجرا کارکردهای پیش بینی نشده ای، فراتر از کارکرد مفروض، ممکن است پیدا کنند. براین اساس، می خواهیم بدانیم ابژه ها چه کارکردهای دیگری، علاوه بر کارکرد مفروض، در صحنه یک برنامه تلویزیونی گفتگو محور می توانند داشته باشند. کمبود مطالعات ابژه در صحنه نمایش برنامه های گفتگو محور تلویزیونی، از سویی، و روند رو به رشد تولید این برنامه ها، از سوی دیگر، از ضرورتهای انجام این پژوهش بوده است. در این مقاله، ابتدا با استفاده از روش کر الام در نشانه شناسی درام انواع کارکردهای نشانگی ابژه بر صحنه در دو گروه برجسته سازی و تغییر پذیری دسته بندی شد. سپس، با توجه به دریافت صحنه در قاب تصویر تلویزیون از نشانه شناسی تصویر به روش کرس و لیوون در تحلیل برجسته سازی ها کمک گرفته شده و تغییر پذیری ابژه در پیوستار سوژگی- ابژگی مطالعه شد. در ادامه با توجه به مدل پژوهشی به دست آمده، نماهای معرف (دور) از برنامه های تلویزیونی زنده و گفتگو محور استقبال از افطار در سال ۱۴۰۱ بررسی شد. در پایان معلوم شد پاره ای از ابژه ها با حرکت بر محور سوبژکتیو- ابژکتیو به سمت کارکرد سوژگی و تاثیرگذاری در صحنه پیش رفته اند درحالیکه پاره ای دیگر سوژهایی هستند که کارکرد ابژگی را پذیرفته اند. همچنین، برخی از ابژه ها همسو با اهداف یک برنامه گفتگومحور به تقویت صمیمیت در فضای اجرا و باورپذیری روایت ها کمک کرده اند. در این میان، ابژه های نمادین متاثر از تصاویر نمادین یا شمایلی به انتقال آنی معنا در رمزگان اجرا کمک می کنند. همچنین، پیشنهاد شد تمهیداتی برای نظم دادن به سوژه های سرگردانی که مانع تمرکز در قابل تصویر می شوند، اندیشیده شود.

ابژه، صحنه، برنامە زنده، تلویزیون، نشانه شناسی