ملیحه سادات فاضلی - کارشناس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
سیدمهران حیدری - عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم زمین
ناهید اسدی - کارشناس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

صنعت آهن و فولاد از جمله صنایع کلیدی و مادر محسوب می شود که با توجه به سهم آن در حمل و نقل ، ساختمان، ماشین آلات و دیگر صنایع تولیدی ، سرانه مصرف آن به عنوان شاخصی از توسعه یافتگی محسوب و نقش بسزایی در رشد و توسعه صنعتی کشورها دارد. در سال ۲۰۲۱، ایران با دارا بودن حدود ۳ میلیارد تن ذخایر شناسایی شده آهن و سهم ۵,۱ درصدی از ذخایر آهن در مقام هشتم جهان، و با تولید ۳۵ میلیون تن و سهم ۲,۲ درصدی در رتبه نهم تولید سنگ آهن در جهان قرار گرفته است . همچنین با تولید حدود ۵,۲۸ میلیون تن فولاد خام در رتبه دهم جهان قرار داشته است . در چهار دهه اخیر در کشور بالغ بر ۱۵۰ میلیون تن فولاد خام تولید و ۲۰۰ میلیون تن فولاد مصرف شده است . این مسئله نشانگر تاثیر عظیم صنعت فولاد بر رشد و شکوفایی کشور می باشد. یکی از برنامه های توسعه صنعت فولاد کشور رسیدن به تولید ۵۵ میلیون تن در سال ۱۴۰۴ است . برای تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام در افق ۱۴۰۴ نیاز به استخراج سالانه ۱۶۲ میلیون تن سنگ آهن (سنگ معدن بصورت کلوخه ) که در این صورت اگر همین روند ادامه پیدا کند حدود ۳۲ میلیون تن کمبود خواهیم داشت . با توجه به ذخیره قطعی سنگ آهن کشور که حدود ۳ میلیارد تن برآورد شده است ، تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام در افق ۱۴۰۴ موجب اتمام ذخایر سنگ آهن حدود ۱۴ سال بعد از افق ۱۴۰۴ خواهد شد که عدم انجام اکتشافات جدید و جایگزینی ذخایر سنگ آهن مصرف شده باعث از بین رفتن پشتوانه تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات وابسته به فولاد می شود. یکی از شاخصه های مهم در این زمینه شاخص نسبت ذخیره به تولید است . در این شاخص متوسط جهان ۱۱۰ و برای ایران ۷۷ میلیون تن محاسبه شده است به این معنا که با پشتوانه نامناسبی (کمتراز متوسط جهانی ) تولید می کنیم

آهن ، فولاد، اکتشاف، ذخیره،مصرف، توسعه