سیدهادی حسینی - استادیار دانشگاه حکیم سبزواری
سعید زنگنه شهرکی - استادیار دانشگاه تهران
هادی سلیمانی مقدم - دانشجویدکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری

درطول تاریخ شهرها نمودهایی بوده اند ازجریان های اقتصادی اجتماعی سیاسی و شرایط محیطی درزمان ها و مکان های مختلف رشد جمعیتی شهرها و یا زوال آنها دردوره های مختلف بازتاب شرایط مختلفی بودها ست که برمنطقه یا کشورحاکم بوده است تحلیل های مربوط به رشدشهرها چگونگی توزیع شهرها درفضای جغرافیایی و وجود یا فقدان تعادل دراین توزیع می تواند کمک شایانی به درککمیت کیفیت و سرعت تغییر تحولات درشرایط اقتصادی سیاسی و اجتماعی - فرهنگی کشوربنماید براین اساس هدف اصلی این نوشتار تحلیلی تطبیقی است ازکم و کیف رشد شهرها و نظامهای شهری دربزرگترین کشورهای منطقه خاورمیانه ایران ترکیبه مصروعربستان کشورهایی که درعین حال جز مهمترین کشورهای خاورمیانه و جهان اسلام نیز می باشند روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و شیوه گرداوری اطالعات مبتنی برداده های ثانویه می باشد. درجهت تجزیه و تحلیل اطلاعات ازمدلهای نخست شهری که میزان پدیده بزرگ سری یا ماکروسفالی را اندازه می گیرند و همچنین مدلهای آنتروپی و شاخص تمرکز هرفیندال جهت تحلیل وضعیت تعادل درتوزیع جمعیت شهری و میزان تمرکز درآن استفاده گردید.

نظام شهری، نخست شهری، خاورمیانه، ایران، ترکیه، مصر،عربستان