واکاوی مفهوم محله در محلات تاریخی ایران مبتنی بر اصول نوشهرسازی
عنوان مقاله: واکاوی مفهوم محله در محلات تاریخی ایران مبتنی بر اصول نوشهرسازی
شناسه ملی مقاله: JR_UTIKI-2-1_006
منتشر شده در در سال 1402
شناسه ملی مقاله: JR_UTIKI-2-1_006
منتشر شده در در سال 1402
مشخصات نویسندگان مقاله:
اطهر کدیور - دانشجوی دکتری شهرسازی،گروه شهرسازی، واحد قزوین،دانشگاه آزاد اسلامی،قزوین ، ایران مدرس دانشگاه پیام نور استان گیلان، گروه شهرسازی،واحد
حسین کلانتری خلیل آباد - ۳استاد، پژوهشگاه فرهنگ و هنرجهاددانشگاهی تهران،تهران، ایران
حسین حاتمی نژاد - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا،دانشگاه تهران، تهران،ایران
خلاصه مقاله:
اطهر کدیور - دانشجوی دکتری شهرسازی،گروه شهرسازی، واحد قزوین،دانشگاه آزاد اسلامی،قزوین ، ایران مدرس دانشگاه پیام نور استان گیلان، گروه شهرسازی،واحد
حسین کلانتری خلیل آباد - ۳استاد، پژوهشگاه فرهنگ و هنرجهاددانشگاهی تهران،تهران، ایران
حسین حاتمی نژاد - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا،دانشگاه تهران، تهران،ایران
حافظت از محلات تاریخی ایران باوجود ارزش های غنی،یکی از چالش های اساسی درزمینه شهرسازی است.باتوجه به تغییرات ساختاری،کالبدی و...در بافت های تاریخی در دوران معاصر و در نتیجه تضعیف روابط اجتماعی درون محلات،این مساله،خود را به مثابه یکی از چالش های جدی پیش روی برنامه ریزان شهری نشان داد.این چالش، نیاز به بازآفرینی محلات براساس مکتب نوشهرسازی و احیای هویت تاریخی آن ها را مطرح می کند.هدف، واکاوی مفهوم محله در محلات تاریخی ایران مبتنی بر اصول نوشهرسازی است که از نوع بنیادی بوده و برای دستیابی به مفاهیم اصلی مرتبط با بازتولید مفهوم محله در مکتب نوشهرسازی،بررسی ویژگی های آن از طریق بازخوانی و تحلیل مطالعات موجود ضروری است.روش تحقیق،کیفی و مبتنی بر تکنیک های مرور نظام مند،مطالعه تطبیقی و روش پژوهش اسنادی استفاده شد. در راستای هدف اصلی، دو هدف فرعی مطرح شد:۱)استخراج اصول شهرسازی در محلات تاریخی ایران و مقایسه آن ها با اصول نوشهرسازی.با استفاده از مرورسیستماتیک،قواعد شهرسازی در محلات تاریخی ایران بر اساس اصول مکتب اصفهان تعریف و سپس مفهوم محله در گذشته و حال بر اساس۶متغیر مقایسه شدند.متغیرها؛شامل:مفهوم، تعریف، جایگاه، ساختار هندسی،عنصر شاخص و اصول شکل دهنده بودند.۲)از مرور سیستماتیک و روش تحلیل مضمون و با کمک روش اسنادی به منظور مقایسه تطبیقی این اصول باهم، تعداد ۱۰ شاخص استخراج گردید که نشان دهنده هم پوشانی این اصول بایکدیگر میباشد که عبارتند از: پیوستگی، مرکزیت و قلمرو محله ای، پیوند میان شبکه راه های بین شهری با شبکه گذرهای اصلی محلات، سلسله مراتب دسترسی، سلسله مراتب فضایی، انعطاف پذیری ساختارکالبدی، ساختاراجتماعی قوی ،پایداری و معماری با هویت .نتایج نشان داد که اصول نوشهرسازی شباهت های زیادی با اصول شهرسازی در محلات تاریخی ایران دارند و این تشابهات منجر به استخراج اصول ده گانه شد که تداعی اصول شهرسازی بومی و ایرانی است.در نتیجه می توان به محله ای دست یافت که با احیاء میراث به جامانده، هویت تاریخی و متعاقب آن هویت ایرانی- اسلامی خود را علاوه براینکه حفظ می-نماید، ویژگی های محله های معاصر را با توجه به نیاز امروز ساکنان آن طراحی و برنامه ریزی می کند.
کلمات کلیدی: واکاوی, محله, محله تاریخی, نوشهرسازی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1964934/