ایرج بختیاری - استادیار دانشگاه خاتم الانبیا(ص)، تهران ، ایران
اردشیر محمدی - مربی و عضو هیات علمی دانشگاه فرماندهی و ستاد، تهران ، ایران

تسهیل مدیریت بحران از کارکردهای پنج‎گانه و از اهداف اصلی پدافند غیرعامل است، در این راستا رصد و پایش تهدیدات و ایجاد و حفظ آمادگی مواجه با بحران و مدیریت آن با بهره گیری از سامانه فرماندهی و کنترل هوشمند از ضرورت های انجام این مهم محسوب می گردد. برای داشتن اطلاعات صحنه عملیات (آگاهی وضعیتی) که از سامانه فرماندهی و کنترل برای مدیریت آن استفاده می شود، اطلاعات محیط عملیاتی آن موقعیت لازم است. مهم ترین انتظار از سامانه فرماندهی و کنترل، واکنش به موقع در قبال بحران ها، به حداقل رساندن اشتباهات و کسب اطلاعات لازم به منظور جلوگیری از خسارات مالی و تلفات انسانی می باشد. با توجه به تنوع حوزه های تهدید و اقدامات متناسب با آن ها در پدافند غیرعامل، تهدیدهایی که عملا منجر به وقوع حوادث و سوانح می گردد، بحران هایی را در سطوح مختلف درپی خواهند داشت که مدیریت این بحران ها بهمنظور کاهش آسیبپذیری و تلفات دارایی ها و تداوم فعالیت ها و ارتقاء تاب آوری از اهمیت خاصی برخوردار است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی، به روش توصیفی، با رویکرد آمیخته و استفاده از روش کتابخانه ای(با ابزار فیش‎برداری) و میدانی(با ابزار مصاحبه و پرسشنامه)، با هدف؛ بررسی عملکرد سامانه فرماندهی و کنترل پدافند غیرعامل در مدیریت بحران ناشی از تهدیدهای دشمن انجام شده، به‎دنبال پاسخ به سوال(اصلی) تحقیق است که؛ نقش این سامانه در مدیریت بحران چگونه خواهد بود. جامعه آماری به‎تعداد ۸۰ نفر و حجم نمونه جهت توزیع پرسشنامه (با فرمول کوکران) ۶۵ نفر تعیین گردید که در طی روند تحقیق به چگونگی نقش و عملکرد سامانه با استفاده از الگوی فرضی پرداخته شده و در نهایت پیشنهاداتی در خصوص استفاده از مدل مدنظر تحقیق در مدیریت بحران ارائه گردیده است.

فرماندهی و کنترل, پدافند غیرعامل, مدیریت بحران