اسعد معروفی - دانشیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
بتول رحیمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
محمد مجدی - دانشیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

گل راعی یک گیاه دارویی است که به دلیل خواص ضد افسردگی خود معروف است. هایپریسین و هیپرفورین دو ترکیب فعال از متابولیتهای ثانویه گل راعی هستند که دارای بیشترین ارزش دارویی می باشند. با توجه به اهمیت این ترکیبات در گل راعی، نیاز به افزایش تولید آنها با استفاده از فناوری های زیستی احساس می شود. برای این منظور و بعنوان مطالعات مقدماتی بیان دو ژن کلیدی پلی کتاید سنتاز شامل HpPKS۲ و HpPKS۱ در مسیر بیوسنتزی هایپریسین مطالعه شد. الیسیتور متیل جاسمونات به عنوان القاگر بیان ژن در غلظت های صفر، ۱۰ و ۱۰۰میکرومولار در مرحله قبل از گلدهی مورد استفاده قرار گرفت. پس از اعمال تیمار، نمونه برداری از برگ و ساقه گیاهان در زمان های صفر، ۱۲، ۲۴ و ۴۸ ساعت انجام شد. میزان بیان ژن ها با روش RT-PCR نیمه کمی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که هر دو ژن در اثر اعمال متیل جاسمونات در بافتهای برگ و ساقه افزایش بیان داشتند و در غلظتهای ۱۰ و به ویژه ۱۰۰ میکرومولار اختلاف با شاهد معنی دار بود. همچنین میزان بیان هر دو ژن HpPKS۲ و HpPKS۱ در سری زمانی صفر، ۱۲، ۲۴ و ۴۸ ساعت پس از اسپری متیل جاسمونات درهر دو بافت روندی صعودی را نشان داد و در ۴۸ ساعت عموما بیشترین افزایش بیان مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که هر دو ژن کلیدی پلی کتاید سنتاز تحت تاثیر متیل جاسمونات القا و منجر به بیان بیشتر آنها می‎شود.

القاگر, بیان ژن, گل راعی, مسیر بیوسنتز, هایپریسین