مینا شایان جزی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی
هادی قربانی - استاددانشگاه صنعتی شاهرود
محمد فیضی - عضوهیئت علمی مرکز تحقیقاتکشاورزی اصفهان

یکی از راههای مبارزه با بحران آب و خشکسالی، بهره برداری از پساب خروجی تصفیه خانه ها در آبیاری محصولات زراعی است که می تواند سودمند یا زیان بار باشد. از این رو به منظور بررسی تاثیرات کاربرد پساب تصفیه شده بر میزان تجمع عناصر غذایی و برخی فلزات سنگین در گندم، یونجه و ذرت، آزمایشی در سال زراعی 88-87 در منطقه شمال اصفهان انجام شد. آزمایش در شش مزرعه که سه مزرعه یا پساب و سه مزرعه یا آب چاه آبیاری می شد، صورت گرفت. میزان انتقال عناصر غذایی و برخی فلزات سنگین به دانه و کاه گندم، دانه و بوته ذرت و یونجه اندازه گیری شد. به طور کلی نتایج نشان داد که آبیاری گندم و یونجه یا پساب موجب افزایش معنی دار عناصر غذایی و عناصر سنگین مورد آزمایش در مقایسه با آبیاری با آب چاه نشد. در ذرت گرچه آبیاری با پساب باعث افزایش معنی دار عناصری مانند نیتروژن و فسفر در بوته و دانه و نیز افزایش معنی دار منگنز در دانه در مقایسه با آبیاری با آب چاه شد، ولی مقدار هیچ یک از این عناصر از حداکثر غلظت توصیه شده تجاوز نکرد. به طور کلی نتایج نشان داد که در شرایط مشابه این مطالعه، بدون اینکه غلظت بالایی از عناصر غذایی و عناصر سنگین مورد آزمایش در گیاه تجمع یابد، می توان اقدام به آبیاری محصولات زراعی با پساب نمود

گیاهان زراعی، پساب، عناصر غذایی، عناصر سنگین