عبدالرزاق دانش شهرکی - استادیاردانشگاه شهرکرد
حبیب اله نادیان - دانشیاردانشگاه کشاورزی رامین اهواز
عبدالمهدی بخشنده - استاد
قدرت اله فتحی - استاددانشگاه کشاورزی رامین اهواز

به منظور بررسی شاخص های فیزیولوژیک مرتبط با مقاومت کلزا به تنش خشکی در سطوح مختلف نیتروژن یک آزمایش مزرعه ای دو ساله به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین طی سال های 86-1384 اجرا شد. تنش خشکی در سه سطح بدون تنش، تنش خشکی ملایم و تنش خشکی شدید، در کرت اصلی و سطوح مختلف مصرف نیتروژن در 4 سطح 90، 140، 190 و 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در کرت فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که CTS، غلظت کلروفیل های a، وb و کل کلروفیل برگ با افزایش شدت تنش خشکی ملایم و شدید نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 5 و 1/12 درصد افزایش یافت. با افزایش شدت تنش خشکی میزان نشت الکترولیت ها افزایش و بدین ترتیب CMS بطور معنی داری کاهش یافت اما نیتروژن اثر مثبت معنی داری بر حفظ پایداری غشای سلول داشت. اثرمثبت نیتروژن برحفظ پایداری غشای سلولها بویژه درتنشخشکی شدید بیشتر بود این امر نشان داد که افزایش مصرف نیتروژن بویژه درشرایطی که گیاه با تنش خشکی پایان دوره رشد مواجه است نقش مهمی درکاهش اثرات مضر تنش برغشای سلولی دارد.

کلزا، تنش خشکی، نیتروژن، پایداری دمای گیاه (CTS)، پایداری غشاء سلولی (CMS