لیلا شافع - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت
مهری صفاری - استادیاردانشگاه شهید باهنر کرمان
یحیی امام - استاددانشگاه شیراز
قاسم محمدی نژاد - استادیاردانشگاه شهید باهنر کرمان

این پژوهش به منظور ارزیابی روند اثرپذیری عملکرد دانه از اجزای آن تحت تیمارهای کودی نیتروژن و روی از طریق تجزیه علیت در گیاه ذرت انجام شد که آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات و در قالب بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار، در منطقه باجگاه (مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز)، در استان فارس انجام شد. مقادیر کودی به روش خاک مصرف به زمین داده شدند. تجزیه علیت یکی از روش های مطالعه اصل علیت در میان مجموعه ای از متغیرها می باشد. تجزیه علیت همبستگی بین متغیرها را به اثرات مستقیم و غیرمستقیم تجزیه می کند. روی عنصر ضروری یا یکی از اجزای ضروری هزاران پروتئین در گیاهان به شمار می رود، همچنین به کارگیری مقادیر زیاد آن ایجاد سمیت می کند. نیتروژن مهم ترین ماکروالمنت می باشد که در ساختمان مولکول های پروتئینی متنوع، آنزیم ها، کوآنزیم ها، اسیدهای نوکلئیک و سیتوکروم ها نقش دارد. اغلب محصولات به کاربرد توام روی و نیتروژن، عکس العمل نشان می دهند. بر اساس نتایج تجزیه علیت در ترکیبات تیماری دارای حداکثر عملکرد، از نقطه نظر اصلاحی، در تیمار اول وزن هزار دانه بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد دانه داشت (96/0).همچنین دردو تیمار بعداثرردیف دانه برعملکرد بالاترین تاثیر را داشتند 1/003و0/341 که بالتبع بالاترین تثایر پذیری را ازتیمارهای کودی نیتروژن و روی داشته اند.

تجزیه علیت، عملکرد، نیتروژن، روی