پویا منصوری - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت
محمدعلی ابوطالبیان - استادیاردانشگاه بوعلی سینا
گودرز احمدوند - دانشیاران مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان
سیدحسین صباغ پور

به منظور بررسی اثرپرایمینگ بذر در مزرعه و آبیاری تکمیلی بر برخی شاخص های رشد دو رقم نخود زراعی آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در همدان انجام شد. سطوح آبیاری تکمیلی(بدون آبیاری، آبیاری در مرحله گل دهی و آبیاری در مراحل گل دهی و غلاف دهی) در کرت های اصلی و ترکیب دو عامل رقم نخود ( آزاد و هاشم) و پرایمینگ (پرایم شده با آب ( هیدرو پرایم، در مزرعه) و پرایم نشده) در کرت های فرعی قرار گرفتند. در این آزمایش شاخص های رشد شامل ماده خشک کل (TDW)، سرعت رشد محصول (CGR)، شاخص سطح برگ (LAI)، سرعت فتوسنتز خالص(NAR) و همچنین شاخص سطح برگ در زمان گلدهی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که اعمال تیمار پرایمینگ ، شاخص های مذکور را در هر دو رقم افزایش داد. همچنین آبیاری تکمیلی در مراحل گل دهی و غلاف دهی به همراه تیمار پرایمینگ سبب افزایش شاخص سطح برگ و وزن خشک گردید که در میان ارقام، رقم آزاد و اکنش بهتری نشان داد.

نخود، پرایمینگ در مزرعه، آبیاری تکمیلی، شاخص های رشد